Verpleegkundigen willen duurzamer beleid op het werk; nu de werkgevers nog

Duurzaamheid leeft onder verpleegkundigen en verzorgenden: maar liefst 1.500 zorgprofessionals vulden een vragenlijst over het onderwerp in. Er moet op het werk veel meer aandacht voor komen, vinden zij. ‘En doe dan meteen wat aan de verspilling van materiaal en medicijnen.’

De meeste verpleegkundigen en verzorgenden vinden duurzaamheid op het werk belangrijk genoeg om daarin hun verantwoordelijkheid te nemen (73 procent). Maar ze voelen zich daarin niet gesteund door hun werkgever. Het zijn er maar weinig (28 procent) die vinden dat hun organisatie een actief beleid op duurzaamheid voert.

Dat blijkt uit de enquête ‘Duurzaamheid in de zorg’ die is verspreid onder de lezers van Nursing en TVZ, in samenwerking met deduurzameverpleegkundige.nl.

Duurzaamheid leeft

Dat het thema leeft onder de bevraagden blijkt wel uit de grote respons op het onderzoek dat in mei werd uitgezet. 1.500 zorgprofessionals deden mee, waaronder 1.100 verpleegkundigen. Hoewel thuis bijna iedereen duurzaamheidmaatregelen neemt (95 procent), vinden velen het moeilijk om dat op het werk ook te doen. Of zoals een geënquêteerde reageert: ‘Als eenling loop je tegen allerlei regeltjes aan… Je moet van goeden huize komen om dan door te gaan.’

Organisatie-breed beleid

De organisatie moet zich actief inzetten en zich profileren als duurzame organisatie, vindt een ruime meerderheid (84 procent). Om persoonlijk of in het team duurzamer te gaan werken, zou het helpen als er organisatie-breed beleid op het thema wordt gevoerd (65 procent).

Maar wie je daarover binnen de organisatie moet aanspreken, weet meer dan de helft niet (55 procent). Sommige afdelingen proberen gezamenlijk het goede te doen. ‘We vervangen de plastic medicijnbekertjes voor die van metaal,’ is een reactie. ‘En we verzamelen de plastic omhulsels van infusen om die thuis bij het plastic afval te doen, want op het werk wordt dit niet gescheiden.’

Frustrerend

Ideeën over hoe duurzaamheid moet worden ingevuld zijn er genoeg. Vooral afvalscheiding kan beter, vinden de respondenten. Ook (her)gebruik van materiaal, omgang met medicijnresten en energiegebruik werden vaak genoemd.

‘Ik ervaar het als enorme verspilling dat medicatie en zorgmaterialen na levering niet meer doorgegeven mogen worden aan een andere gebruiker,’ is een reactie. ‘We gooien medicijnen weg omdat de patiënt na twee toedieningen switcht naar wat anders. Ook heel stabiele producten moeten we wegbrengen voor vernietiging. Zó frustrerend.’

Veel ergernis is er ook over materiaalgebruik. ‘Ik denk dat het al begint bij het inpakken en de extreme behoefte aan kwaliteit waarin we in Nederland zijn doorgeslagen. Alles is driedubbel verpakt in plastic en moet na eenmalig gebruik weggegooid worden.’

Meer bewustwording

De bewustwording onder verpleegkundigen en verzorgenden over duurzamer werken kan wel een tandje hoger, vindt 72 procent. De meeste afdelingen waar de geënquêteerden werken, beschikken niet over een Green Team dat verduurzaming onder de aandacht moet brengen (81 procent).

Ook zijn er maar weinigen die weten wat de Green Deal Duurzame Zorg is (20 procent). Deze gaat over de bijdrage die de zorgsector kan leveren aan het verbeteren van het milieu. Daarvoor zijn vier verbeterdoelen vastgesteld; vermindering van CO2 uitstoot, circulair werken, terugdringen van medicijnresten in afvalwater en gezonde leefomgeving in de zorginstelling. Slechts 2 procent weet wat de Green Deal binnen het team betekent en nog geen 4 procent past de vier verbeterdoelen toe.

Green Deal 3.0: meer dwingen

Onlangs werd de Green Deal Duurzame Zorg 3.0 gepresenteerd. Waren de eerste deals tamelijk vrijblijvend, in 3.0 hoopt de branche dwingender afspraken te maken. Toch twijfelen sommige partijen om de Green Deal te ondertekenen, meldt de NOS. Ze hebben hun bedenkingen: hoe moeten de verplichtingen worden gecontroleerd en welke gevolgen zijn verbonden aan een niet behaalde doelstelling?

Bijscholing

Er zijn overigens twee verbeterdoelen aan de Green Deal Duurzame Zorg 3.0 toegevoegd: gezondheidspreventie en duurzaamheidkennisdeling via bewustwordingscampagnes en (bij)scholing.

Bijscholing is een antwoord op de wens van de respondenten om duurzaamheid tot vast onderdeel van de opleiding tot verpleegkundige en verzorgende te maken (72 procent) en de bereidheid om zelf extra educatie te volgen over duurzaamheid in het werk (75 procent).