Hugo Borst: 'Verzorgenden hebben een machtspositie'

Hoe kennen jullie elkaar eigenlijk?

Carin: ‘Ik zat in de cliëntenraad van het verpleeghuis van mijn moeder, waar de moeder van Hugo ook woont.’

Hugo: ‘We kenden elkaar eerst alleen van gezicht. Iemand zei tegen me: “Er zit iemand in de cliëntenraad, die is net zoals jij.” Toen we kennismaakten, klikte het meteen. We lijken heel erg op elkaar. Waar andere mensen iets accepteren, gaan wij blaffen, en soms ook bijten.’

Carin: ‘En toen ontstond het idee voor het manifest.’

Het is een flinke strijd, die jullie voeren voor de ouderenzorg. Voelen jullie je wel eens opgebrand?

Hugo: ‘Nee. Ik heb één keer tegen een burn-out aangezeten, maar dat was omdat ik mijn werk destijds niet leuk vindt. Dit vind ik wél leuk, en inspirerend. Het is een mooie missie. Mijn moeder zei een keer: “Hugo maakt een vuist.” Dat vond ik heel mooi.’

Dus geen frustraties?

Hugo: ‘Tuurlijk, af en toe trokken we aan een dood paard. En ik heb ook wel eens gevloekt: “Waarom kunnen ze niet gewoon luisteren? Dat is toch niet zo moeilijk?!” In het verpleeghuis van mijn moeder heb ik bijvoorbeeld nooit begrepen dat ze ’s nachts twee mensen op 160 bedden zetten. Zet er nou een stagiaire bij, opper ik dan. Daar is nog steeds niets mee gebeurd. Maar slapeloze nachten heb ik er niet van. Ik kan het heel goed met Carin bespreken.’

Carin: ‘Voor mij ligt het anders, omdat ik in de cliëntenraad al zes jaar lang knokte voor betere zorg. Met een handjevol geestverwanten was ik een roepende in de woestijn, en kreeg altijd nul op het rekest. Dát vreet energie. Sinds Hugo erbij is, gaan er opeens heel veel deuren open.’

Jullie zijn niet de eersten die de problemen in de ouderenzorg aankaarten. Waarom wordt er wel naar júllie geluisterd?

Carin: ‘Ik denk door de kracht van de media. En onze onverschrokkenheid: we stralen uit naar politici dat er met ons niet te sollen valt.’

Hugo: ‘En wij zijn mantelzorgers, wat herkenbaar is voor anderen. We staan allebei met onze voeten in de klei. Ik denk dat mensen zien dat we oprecht zijn, omdat wij er niets mee te winnen hebben.’

Carin: ‘Precies. Veel mensen zeggen verontwaardigd: “Wat een schande dat jullie geen geld voor je werk krijgen.” Maar dat is juist onze kracht: we zijn niemand een verantwoording schuldig, niemand kan in onze nek hijgen, niemand kan ons ontslaan. Ze kunnen hooguit weigeren met ons te praten, en dat overleven we wel.’

Het manifest is door veel verzorgenden ondertekend, kunnen ze verder nog iets doen voor betere ouderenzorg?

Carin: ‘Het is belangrijk dat je elkaar durft aan te spreken, als iets niet goed gaat. Als ik dingen fout zie gaan door werkdruk, dan merk ik dat er een angstcultuur heerst: ik zeg maar niks, anders ben ik aan de beurt bij de volgende reorganisatie. Ze weten van elkaar dat dingen niet goed verlopen, en kunnen zichzelf verliezen in een ongezonde vorm van collegialiteit.’

Hugo: ‘Verzorgenden onderschatten zichzelf: er is een tekort aan verzorgenden, dus je hoeft niet bang te zijn dat je werkeloos zult zijn. Je zit in een machtspositie. Maar ze realiseren zich dat niet, en zijn bezig met waar ze goed in zijn: het zorgen. Maar ze worden ook geïntimideerd, waardoor ze bang zijn voor ontslag. Verzorgenden zijn bescheiden mensen, waarvan maar een klein deel bereid is om actie te voeren.’

Carin: ‘Maar dat is nu ook niet nodig, want het ziet er rooskleurig uit voor de ouderenzorg.’

Lees de rest van het interview in Tijdschrift voor Verzorgenden.

Hugo en Carin zijn deze maand gasthoofdredacteur van Tijdschrift voor Verzorgenden, hét vakblad voor verzorgenden in de ouderenzorg. Neem nu een abonnement met 20% korting én ontvang het nieuwe boek van Hugo: ‘Ach moedertje’. Naar abonneren >>