Groeien haar en nagels door na de dood? Ontploft een ICD in de crematieoven? In deze aflevering van het vierluik ‘Zorg na overlijden’ vragen we deskundigen naar feiten en fabels over de dood.
wassen, scheren en aankleden
Lees ook over zorg na overlijdenover infusen, lekkage en het sluiten van de mond
Overledenenverzorger Marloes Dol1 en verpleegkundig afdelingshoofd Magda Geraerts2 bespreken 3 feiten (of fabels?) over postmortale zorg
1 Treedt direct na de dood kleurverandering op?
Ja. De paarskleurige lijkvlekken (livor mortis) ontstaan doordat het bloed naar de laagst gelegen plekken zakt: rug, billen en kuiten als iemand in rugligging is overleden. Na 1 tot 3 dagen verschijnt er ook een groenachtige vlek op het abdomen. Vanaf dag 3-5 na overlijden breidt deze groenachtige vlek zich uit over het grootste deel van de romp. Tussen de 14e en 24e dag na overlijden neemt het hele lichaam een geel-groenachtige kleur aan. Ook de extremiteiten kunnen verkleuren. Geraerts: ‘Dat gebeurt soms al voor het overlijden: de welbekende blauwe nagels. De oorzaak is een verminderde zuurstofvoorziening.’
2 Blijven haar en nagels doorgroeien naar de dood?
Nagels en haren kunnen na het overlijden niet meer groeien: daarvoor is bloed en zuurstof nodig en na de dood is er geen circulatie meer. Soms lijkt het wel alsof haar doorgroeit: de huid droogt wat in, het gezicht valt in en haartjes steken dan verder boven het huidoppervlak uit. Datzelfde geldt voor de nagels. Duw je de huid onder je nagels iets naar achter, dan lijkt je nagel ook langer. Het is dus in feite een optische illusie.
3 is het waar dat ICD’s en pacemakers bij crematie ontploffen in de oven?
Dat is inderdaad waar. Bij een implanteerbare defibrillator (ICD) is de ontploffing erger dan bij een pacemaker, omdat die batterij zwaarder is. Het is verplicht om ICD’s en pacemakers te verwijderen voor crematie, in verband met beschadiging van de oven. Dit gebeurt doorgaans door mortuariummedewerkers. Voor de verwijdering is toestemming van de familie nodig, omdat het een invasieve handeling betreft. Voor een begrafenis is verwijdering van ICD of pacemaker vanuit milieuwetgeving ook verplicht, hoewel de Wet op de lijkbezorging hier niets over zegt. ICD’s en pacemakers worden (nog) niet hergebruikt, maar de metalen ervan worden wel gerecycled.
Noten
1 Marloes Dol is overledenenverzorger bij Cura Mortu Orum in verschillende ziekenhuizen in Groningen, Friesland, Drenthe.
2 Magda Geraerts is verpleegkundig afdelingshoofd Ambulante Zorg & Cluster Oncologie in het Universitair Ziekenhuis Antwerpen, en eveneens hoofd van het mortuarium.
—-
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account