Overleeft de zzp'er 1 januari 2012?

Afgelopen juni liepen de gemoederen hoog op. Staatssecretaris Marlies Veldhuijzen van Zanten (VWS) presenteerde op 1 juni 2011 de toekomstvisie voor de AWBZ, waarmee het kabinet heeft ingestemd. Hierin staan de plannen voor de toekomst van de langdurige zorg. Een van de voorstellen, sterke beperking om zorg met PGB te financieren, sloeg in als een bom. Alleen mensen met een verblijfsindicatie behouden hun recht op PGB, zo’n 10% van de huidige PGB-houders. Deze maatregel gaat in op 1 januari 2012. 



De rapen waren gaar! PGB-houders, hun mantelzorgers, branche- en patiëntenverenigingen, professionals in de zorg, en Tweede Kamerleden deden hun zegje, klaagden hun nood en demonstreerden. De media besteedden er ruim aandacht aan. Het is inmiddels half juli, de zomervakantie is begonnen en ik kijk terug naar de afgelopen weken met de centrale vraag: Wat betekent dit alles voor de zzp’er in de thuiszorg? De stand van zaken op dit moment: de zzp’er werkt vooral voor cliënten met een PGB. Valt die bron weg, dan wordt het op een houtje bijten.

De zzp’er kan op dit moment geen overeenkomst sluiten met een zorgkantoor voor het leveren van ZIN (Zorg In Natura). Met de invoering van de nieuwe Wet Cliëntenrechten Zorg komt daar verandering in. Het is echter nog onduidelijk wanneer de praktische uitvoering hiervan mogelijk is. Een andere hobbel die genomen moet worden om ZIN te leveren is het voldoen aan de eisen die het zorgkantoor stelt: hoe toont de zzp’er aan dat ze kwaliteit levert, betrouwbaar is en niet sjoemelt met de gewerkte uren? Dit alles kost tijd. Op z’n vroegst kan de zzp’er, ook al vanwege aanbestedingsprocedures, van start gaan op 1 januari 2013.

Hoe moet dat nu in het jaar 2012? Het jaar waarin vele zorgvragers het PGB niet verlengd krijgen en nieuwe instromers worden verwezen naar de reguliere thuiszorgorganisaties? De zzp’er staat dan met lege zorghanden te trappelen van ongeduld. Door het CDA (kamerlid Pieter Omtzigt), VVD en Groenlinks is op 30 juni een motie ingediend die ‘resultaten verlangt van de toetreding van zelfstandige verpleegkundigen en verzorgenden binnen de AWBZ. De motie stelt diverse proeven met zzp’ers in de AWBZ voor, om op deze wijze zo snel mogelijk een definitieve positie voor de zzp’er mogelijk te maken’ (citaat uit het persbericht van De Zelfstandige Zorgprofessional). De motie is aangenomen en wordt onderschreven door Per Saldo, de belangenvereniging van mensen met een PGB, De Zorgprofessional, de coöperatie van Zelfstandige Zorgprofessionals en de beroepsvereniging V&VN. Pilots, proeftuinen, experimenten gaan van start in het najaar, V&VN en V&VN Zelfstandigen worden daar nauw bij betrokken. Ook de Zorgprofessional zal zeker van zich laten horen.

Ikzelf ben er niet gerust op dat de omslag binnen een half jaar gemaakt kan worden. Het tijdsbestek lijkt me daarvoor te kort. Maar het alternatief, terug in loondienst, is voor mij geen optie. Dat zou weer meer werkdruk betekenen, waarschijnlijk ontkoppeling van verpleegkundige en verzorgende taken en werken op tijden die niet altijd aansluiten bij de wensen van de cliënt.

Wat zou het prachtig zijn als alle belemmeringen worden opgeheven. De zzp’er kan dan het dreigend personeelstekort (in de thuiszorg) voor een groot deel teniet doen en zorg op maat blijven leveren (met onder meer flexibele werktijden). Gevolg: een tevreden PGB- én ZIN-zorgvrager!