Voormalig verpleegkundige Kelly Hamoen is inspecteur bij de IGJ en wil verslaving onder zorgverleners bespreekbaar maken. Samen met een collega-inspecteur interviewde ze voor Nursing anesthesiemedewerker en verpleegkundige Tom Smit*, die verslaafd was aan fentanyl.
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) ontving een melding van een ziekenhuis over het ontslag van anesthesiemedewerker en verpleegkundige Tom Smit. Hij was op staande voet ontslagen vanwege het ‘ontvreemden en gebruik van opiumwetmiddelen tijdens het werk’. Smit was verslaafd aan fentanyl.
Je ging als inspecteur in gesprek met Tom en bood het interview na zijn toestemming aan bij Nursing. Waarom deed je dat?
Kelly Hamoen: ‘Het is hoogst ongebruikelijk dat de IGJ zoiets doet. Ik heb de stap genomen na overleg met Tom en zijn vrouw. Zij gaven uit zichzelf aan dat ze anderen willen helpen met het delen van hun verhaal. Dat vind ik moedig.
Hun wens sloot aan bij mij als inspecteur: we willen verslaving en middelengebruik bespreekbaar maken, onder andere bij verpleegkundigen. We hebben als toezichthouder de taak om de zorg veiliger te maken.’
Het interview met Tom Smit lees je hier: ‘Ik ben blij dat mijn verslaving is ontdekt’
Je hoort onder verpleegkundigen weinig over verslaving. Maar artsen hebben zelfs via de KNMG een online hulpprogramma. Hoe verklaar je dat?
‘Daar heb ik niet echt een antwoord op. Wat ik wel zie, en wat Tom ook merkte, is dat verschillende artsen hun persoonlijke verhaal over verslaving naar buiten hebben gebracht.
Vorig jaar waren er rond de 50 meldingen van zorgverleners die verslaafd waren aan alcohol, drugs of opiaten.
Dit is het topje van de ijsberg. Het zijn mensen die zo slecht functioneerden dat de inspectie werd ingeschakeld. We kunnen aannemen dat meer zorgverleners verslaafd zijn en met patiënten werken. Maar zij vallen in hun gedrag niet op. Die gedachte vind ik verontrustend.’
De IGJ komt bij een verslaafde zorgverlener over het algemeen pas in beeld als deze ontslagen is. Wat vind je daarvan?
‘Dat hoeft geen punt te zijn. Als werkgevers anders naar verslaving gaan kijken, dan ontstaat er een andere cultuur, waarin medewerkers hopelijk eerder aan de bel trekken als het niet goed met hen gaat. Verslaving is een ziekte.
Het begint met alert zijn op het gedrag van de zorgverleners, vraag door als je collega veranderd gedrag laat zien, praat met hem zonder oordeel. Wees nabij zodat mensen zich veilig voelen om aan te geven dat bijvoorbeeld de werkdruk te hoog is.’
Wat kan ik als verpleegkundige doen als ik vermoed dat een collega verslaafd is?
‘Dat is niet altijd eenvoudig, want er is schaamte onder verslaafden. Dat vertelde Tom ook. De kans bestaat dat de collega het ontkent, of boos wordt. Op de verslavingspagina van de KNMG staan praktische tips hoe je zo’n gesprek kunt voeren.
Als verslaving onder collega’s je interesse heeft, bekijk de tips dan eens. Ook gaat de site in op de vraag hoe je verslaving kunt herkennen.
Als je kunt bijdragen aan de erkenning van de verslaving bij een collega, is dat geweldig. Dan bestaat de mogelijkheid om de verslaving als ziekte te benaderen, en kan de collega geholpen worden. Elke zorgverlener die uitvalt in verband met verslaving is er één te veel.’
*Op verzoek van de verpleegkundige is de naam gefingeerd.
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account