Wzd: daar wil iedereen iets mee

Niet elke zorgorganisatie heeft een functionaris Wet zorg en dwang (Wzd) in dienst. Wel moet iedere zorgorganisatie en -professional zich houden aan de wet. Dus ook aan de Wzd. Het verklaart waarom steeds meer verpleegkundigen op zoek gaan naar een manier om hun kennis op het gebied van gedwongen zorg bij te spijkeren. “We zien de behoefte groeien om te weten wat de Wzd bedoelt en wat dat betekent voor je werk.”

Linda Otten en Bettie Eek geven vanuit Quasir een driedaagse training over de Wzd. Linda is jurist en zit in verschillende landelijke klachten- en geschillencommissies. Bettie heeft lang als Bopz-arts gewerkt en is specialist Wzd en gespreksleider moreel beraad. Daarmee vullen zij elkaar als ervaringsdeskundigen perfect aan. “Onze training is een levendige mix van theorie en casuïstiek”, licht Linda toe. “Prima dat het in de wet staat. Maar wat maakt nou dat het in bepaalde termen staat beschreven? Dan is het heel verhelderend dat ik via Bettie de praktijk erbij kan aanhaken.”

Weten waar je verantwoordelijkheden liggen

Het doel van de opleiding is bewustwording. Zorgen dat iedereen die actief is rondom mensen met een psychogeriatrische aandoening of een verstandelijke beperking zijn of haar taak goed kan uitoefenen in het licht van de Wzd. “Een zorgverantwoordelijke heeft een andere rol dan de Wzd-functionaris, die weer een andere rol heeft dan een verpleegkundige”, vult Bettie aan. “Maar ze werken allemaal met gedwongen zorg. Van belang is dus dat je weet waar je verantwoordelijkheden liggen, wat je bevoegdheden zijn en dat je een soort van dezelfde taal spreekt.”

Verschillende functies en rollen

In de groepen die de driedaagse volgen zien Linda en Bettie een mix van functies. Of het nu om open inschrijving of om een in company-uitvoering gaat. Dokters die zowel Wzd-functionaris als behandelaar zijn en gedragswetenschappers melden zich aan. Net als beleidsmedewerkers, kwaliteitsfunctionarissen en verpleegkundigen. Van grote en kleine organisaties. Bettie: “Laatst was er een manager die de opleiding voor eigen rekening volgde. Omdat hij wilde snappen wat de essentie van de Wzd is, wat dat betekent voor je beleid en wat zijn mensen vervolgens moeten doen.”

Praktische insteek

De cursisten worden drie dagen ondergedompeld in de behandeling van de Wzd zelf en aanpalende wetten – zoals de Wet verplichte ggz (Wvggz) en de Wet forensische zorg. Oftewel de drie wetten die in 2020 de Wet Bopz (Wet bijzondere opneming in psychiatrische ziekenhuizen) hebben vervangen. Ook andere wetten komen aan bod, zoals de Jeugdwet. Linda: “We geven aan wie welke verantwoordelijkheid draagt, wat ieders bevoegdheden zijn en waarom. Daarnaast bespreken we de rechten van cliënten en welke procedures erbij horen. Ook komt aan de orde wanneer iemand wel en niet wilsbekwaam is.”
Bettie en Linda benaderen de Wzd juridisch, vanuit de bedoeling van de wet, en redeneren dan vanuit de praktijk. Bettie: “Dat spreekt iedereen aan.” Die praktische insteek is volgens haar wat de training interessant maakt voor zorgprofessionals rondom de Wzd-functionaris. “Verpleegkundigen bijvoorbeeld. Die hebben allemaal gehoord over de wet. Soms krijgen ze van hun leidinggevende te horen dat ze er iets mee moeten. En dan gaan ze op zoek naar een plek waar ze die kennis in een relatief kort tijdsbestek kunnen halen.”

Bouwen aan de balans tussen vrijheid en veiligheid

Er is volop ruimte om voorbeelden uit hun eigen praktijk in te brengen. Ook door vragen van medecursisten gaat de materie leven. Linda: “Het is heel leuk om van ons en collega-cursisten bagage te krijgen voor zaken waar je in je eigen vakgebied tegenaan loopt. Kennis die direct toepasbaar is.” Als voorbeeld haalt Bettie de discussie over open afdelingen aan. “Die speelt in bijna alle ouderenzorgorganisaties. Door de kennis en ervaring uit de driedaagse kun je veel beter onderbouwd het gesprek voeren met je team, collega’s, bestuurder, leidinggevende, faciliterende dienst en anderen uit de organisatie. En weloverwogen kijken naar en bouwen aan de balans tussen vrijheid en veiligheid op cliëntniveau.” Precies wat de Wzd beoogt.

Geïnteresseerd of heb je vragen? Bel Siberta Hassing op 06-82721427 en kijk op onze website.