Misschien overweeg je om de omslag te maken naar kleinschalig zorgen of heb je dat al gedaan. Verpleegkundige Angèle Jonker heeft een eigen woonboerderij voor mensen met dementie. Zij geeft zeven randvoorwaarden om kleinschalig wonen tot een succes te maken.
1 Versterk de regievoering
‘Regievoering is ervaren dat je controle hebt over de dingen in het dagelijks leven. Om regievoering te versterken zijn rust, geduld, begrip en respect nodig. Laat bewoners bijvoorbeeld opstaan wanneer zij dat willen. Vraag of iemand lekker geslapen heeft en wacht een reactie af. In plaats van tegelijk de gordijnen te openen. Sluit zoveel mogelijk aan bij de gewoonten van de bewoner. Laat hem/haar de keuzes maken en respecteer deze. Om een bewoner de keuzes te kunnen laten maken is het cruciaal dat je uitlegt waarom iets belangrijk is. Vertel waar de behandeling of die medicijnen bij helpen. Ook het vergaren van informatie over de bewoner en het oppakken van signalen zijn cruciaal. Sommige mensen met dementie kunnen bijvoorbeeld niet meer verbaal communiceren. Maar ze hebben wel hun manieren om non-verbaal duidelijk te maken dat ze te veel of te weinig prikkels krijgen. Wees alert op die signalen. Door de bewoner op een uitnodigende manier te benaderen kom je erachter wat bewoners ervaren. Doe je dat niet, kan het zijn dat de bewoner zich niet prettig voelt.’
2 Investeer tijd en energie in begrijpen van gedrag
‘Om het gedrag van verschillende mensen te begrijpen moet je tijd en energie investeren. Om bij de beleving van mensen met dementie te kunnen aansluiten is het bijvoorbeeld belangrijk dat je begrijpt welke impact de beperkingen op het leven hebben. En meer nog bij welke mogelijkheden en wensen je kunt aansluiten. Veel ouderen krijgen ook te maken met andere ziekten. En met bijvoorbeeld somatische aandoeningen. Mensen met een verstandelijke beperking zijn dan weer uniek op hun eigen manier. Ook voor hen kan kleinschalig zorgen heel prettig zijn, als je hun gedrag maar begrijpt. Veel aanwijzingen kunnen gevonden worden in het levensverhaal of de manier waarop mensen vroeger al met hun successen en verliezen om gingen. Je bent nog wie je bent. Je ondervindt beperkingen door ziekte maar je bent je niet je ziekte.’
3 Maak de zorg persoonsgericht
‘Bovengenoemde voorwaarden helpen de zorg persoonsgericht te maken. Daarbij bepalen de bewoners het dagritme en de verpleegkundigen en verzorgenden sluiten zoveel mogelijk aan bij het levensverhaal en de beleving van de bewoners. Dat doe je samen met je collega’s. Want voor bewoners is het niet prettig als ze alleen bij die ene verpleegkundige of verzorgende ondersteund worden zoals zij dat graag willen. Want wat als die medewerker er niet is, en iemand die hen niet begrijpt de zorg overneemt? Een dag eens niet vragen hoe het met iemand gaat of wat minder geduld hebben lijkt niet zo erg. Maar voor ouderen, en ook voor mensen met een verstandelijke beperking, kan dit het negeren van gevoelens betekenen. Ook nieuw personeel, therapeuten en de receptionisten horen daarom te omarmen dat de beleving van bewoners centraal staat.’
Congres kleinschalig zorgen – 26 september
Het congres Kleinschalig zorgen voor ouderen gaat uit van positieve veranderingen tijdens de cultuuromslag, om zorgprofessionals energie en praktische tips te geven. meer lezen
4 Werk gelijkwaardig samen met bewoners en familieleden
‘Ook gelijkwaardig samenwerken met bewoners en familieleden is nodig om persoonsgerichte zorg te bieden. Dat betekent vooral veel met de bewoner in gesprek gaan en al je zintuigen inzetten om signalen op te pakken. Zorgprofessionals doen dit over het algemeen al goed. Gelijkwaardig samenwerken met familieleden kan lastiger zijn. De bewoner zie je immers elke dag; van de familieleden bent je je misschien niet altijd bewust. Maar stel je voor dat jouw kind een school kiest waar ze zeggen veel aan natuur te doen. Als je na een paar weken ontdekt dat daar niets van terechtkomt en dat er onrespectvol met het milieu wordt omgegaan, vind je de school toch ook niet betrouwbaar? Zorg dat je familie goed op de hoogte houdt, uitlegt welke keuzes gemaakt kunnen worden en betrek familie actief bij het leven van hun familielid. Ook heel belangrijk: verwachtingen uitwisselen en laten zien hoe je beloftes nakomt. Zo merken mensen dat ze serieus genomen worden.’
5 Werk gelijkwaardig samen met vrijwilligers en mantelzorgers
‘De samenwerking met vrijwilligers en mantelzorgers hoort ook gelijkwaardig te gaan. Realiseer je zich dat vrijwilligers en mantelzorgers een belangrijke meerwaarde hebben. Behandel ze als volwaardige medewerkers. Sommige organisaties zeggen moeite te hebben met het vinden van vrijwilligers. Bij Jonkerszorg willen vrijwilligers juist graag meehelpen. Dat ligt vooral aan het enthousiasme waarmee ze benaderd worden. Van een oproep als ‘we hebben te weinig geld, dus help alstublieft mee’ worden ze niet warm. Vertel waarom het zo mooi is om de bewoners te helpen ondersteunen. Welke boeiende activiteiten ze bijvoorbeeld samen met bewoners mogen doen. En blijf vrijwilligers en mantelzorgers bedanken voor hun inzet.’
6 Mentaal klaar zijn voor kleinschalig zorgen
‘Kleinschalig zorgen succesvol maken voor bewoners, familieleden en medewerkers draait voor een groot deel om de mentale instelling. Vooral bij grote zorgaanbieders gaat het nogal eens over financiën en werkdruk. Kan kleinschalig zorgen dan wel in deze tijd van transities en bezuinigingen? Kleinschalig zorgen begint echter niet met harder lopen of meer geld uitgeven; het begint met een positieve instelling. Zorg voor huiselijkheid, geborgenheid en gezelligheid. Werk je in een grote organisatie? Begin dan gewoon klein, bij 7 of 8 bewoners. Richt de dag in op het resultaat voor bewoners: ‘een goede dag’ om daarna alle noodzakelijke klusjes hier tussenin te voegen. Vertel elkaar waar je warm van wordt in je werk, dan wordt de waarde van kleinschalig zorgen duidelijker en krijgen mensen meer passie.
7 Maak het verschil voor de bewoner
‘Onze passie is het verschil maken voor alle bewoners. Zoals voor de mevrouw met Lewy body, een ziekte met zowel kenmerken van Parkinson als van dementie. Toen zij opgenomen moest worden hebben wij haar ook bezocht in het ziekenhuis. Ze wilde heel graag naar huis, en de dochter dacht dat ze het over haar oude woning in Heiloo had, waar ze met haar man had gewoond. Maar toen ze bij ons op de boerderij terug was noemde zei ze:’dit bedoel ik dus… lekker thuis.’ Ze was echt blij eindelijk weer thuis te zijn. Zo’n gevoel creëren over de locatie, over de medebewoners en de medewerkers, daar gaat kleinschalig zorgen om. Probeer dat gevoel elke dag na te streven voor bewoners. Dat gevoel bereikt je niet met meer geld of meer medewerkers, dat gevoel bereikt je met meer beleving.’
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account