Onlangs kreeg een verpleegkundige een waarschuwing omdat ze niet tijdig een sepsis had herkend. En het ís ook een lastig te herkennen aandoening. Terwijl snel ingrijpen juist veel effect heeft op de overlevingskansen van de patiënt.
Dit artikel is verschenen in Nursing magazine december 2017
1. Komt sepsis vaak voor?
Zowel in Nederland als in België zijn geen precieze cijfers bekend over hoe vaak sepsis voorkomt. Volgens het VMS Veiligheidsprogramma krijgen in Nederland naar schatting 13.000 patiënten per jaar een sepsis en is het de belangrijkste doodsoorzaak op de intensive care. VMS schat dat jaarlijks 3.500 patiënten ten gevolge van sepsis overlijden. Ook geeft sepsis tot zeker twee jaar na ontslag uit het ziekenhuis een verhoogd risico op vroegtijdig overlijden (gemiddeld 39 procent van de patiënten met een septische periode overlijdt binnen een jaar).
2. Wordt sepsis op tijd vastgesteld?
Vaak niet. Een snelle behandeling van sepsis is voor de patiënt van levensbelang, maar verpleegkundigen en artsen hebben moeite om de symptomen te herkennen. Een voorbeeld daarvan is de verpleegkundige die door de tuchtrechter een waarschuwing kreeg opgelegd omdat ze de sepsis bij een 90-jarige bewoonster van een verpleeghuis niet had herkend. De verpleegkundige werkte daar als weekend/avond/nacht- hoofd. Hoewel ze mevrouw niet kende en zag dat haar bloeddruk daalde, en zowel pols als temperatuur stegen, liet de verpleegkundige in de bewuste nacht de dokter niet komen. Ook al drong de dochter van de bewoonster daar sterk op aan omdat ze merkte dat haar moeders toestand verslechterde.3 Spoedeisende hulp/ic-verpleegkundige Arjan van Gent verbaast het niet. Als lid van de werkgroep sepsis in het Albert Schweitzer ziekenhuis in Dordrecht is hij als researchverpleegkundige betrokken bij sepsisonderzoek. ‘Op de ic en de spoedeisende hulp is sepsis nog wel een aandachtspunt, maar net als in het verpleeghuis is er op de verpleegafdeling een grote kans dat sepsis te laat wordt herkend en behandeld. We zien het aan de ernstig zieke sepsispatiënten die geregeld bij ons op de intensive care worden opgenomen. Bij nader onderzoek blijkt nogal eens dat er al veel eerder alarmsymptomen aanwezig waren.’ Met betere kennis van de aandoening en bewustwording van de symptomen zijn artsen en verpleegkundigen beter in staat om in te grijpen.
En dat is belangrijk. Want in de zogenaamde ‘golden hours’ na het ontstaan van sepsis, kan een beginnende infectie zich ontwikkelen tot een massale septische shock met multi-orgaanfalen. In dit proces van infectie, sepsis, ernstige sepsis tot en met septische shock daalt de overlevingskans flink. Daarnaast stijgt de sterftekans met 7% per uur bij vertraging in de toediening van adequate antibiotica. Als een ernstige sepsis te laat wordt herkend en behandeld, zal de kans op het ontwikkelen van multi-orgaanfalen dus toenemen. Het aantal organen met een gestoorde functie is direct verbonden met een hogere sterfte, langere ligduur, meer complicaties en langere beademingsduur.
Wat is een sepsis precies? Hoe herken je als verpleegkundige tijdig de signalen, en hoe bestrijd je een sepsis? Klik hier om de rest van de vragen en antwoorden te lezen in het PREMIUM artikel in Nursing magazine >>
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account