Casus
Op de afdeling neurochirurgie is een derde van de patiëntenpopulatie non-communicatief door niet aangeboren hersenletsel (NAH). Pijn wordt beoordeeld op basis van de klinische blik van de verpleegkundigen. Dit is een subjectieve methode, waarmee de kwaliteit en veiligheid van dezorg voor deze patiënten niet te meten, registreren en garanderen is. Daarom heeft het team behoefte aan een objectief instrument voor het meten van pijn bij deze patiënten.
1 Formuleer je vraag
P = Patiënten met verlaagd bewustzijn door niet-aangeboren hersenletsel in de klinische fase
I = Meetinstrument
C = Klinische blik / geen meetinstrument
O = Meten van pijn
2 Zoeken
a Strategie
Gezocht in TRIP Database, National Guidelines Clearing House, NHS Evidence, Cochrane, Pubmed, Cinahl en Embase.2 Zoektermen: (low) conscious*, letharg*, apath*, pain, discomfort, measure*, scale, score, Behavioural Pain Scare, BPS, Critical-Care Pain Observation Tool, CPOT, brain-injured, assess*, unconscious, pain, assessment.
b Resultaten
We vonden verschillende richtlijnen over pijnmeting, maar geen van hen leverde bewijs over het te gebruiken meetinstrument bij onze specifieke patiëntencategorie. Uit de bronnen die hier wel informatie over gaven, selecteerden we de vier meest bruikbare en met het meest recente bewijsmateriaal. Het betreft twee systematic reviews3,6, één expert review4 en één integrative review5. Toelichting op informatie uit Van Herk et al vonden we met een search in Google, dit leverde een primaire studie op.7
3 Beoordelen resultaten
Pudas-Tähkä et al geven in een systematic review een beschrijving van vijf ontwikkelde pijnobservatieschalen voor patiënten met een verlaagd bewustzijn of gesedeerde patiënten op de intensive care.3 Een gouden standaard voor het meten van pijn bij patiënten met een verlaagd bewustzijn of sedatie ontbreekt. De ‘Behavioural Pain Scale’ (BPS), ‘Critical-Care Pain Observation Tool’ (CPOT) en ‘Nonverbal Adult Pain Assessment Scale’ behaalden de hoogste scores bij de kwaliteitsbepaling.
Schnakers et al beschrijven acht pijnobservatieschalen, waarvan er vier het best bruikbaar zijn bij dementerende patiënten en vier bij gesedeerde en geïntubeerde patiënten.4 De onderzoekers concluderen dat patiënten met een verlaagd bewustzijn door niet aangeboren hersenletsel bij toediening van een pijnprikkel veranderingen laten zien in gedrag(smatige pijnindicatoren). Het meten van pijn moet bij deze patiënten daarom worden uitgevoerd met behulp van objectieve pijnindicatoren op basis van gedrag. Deze pijnindicatoren zijn beschikbaar in enkele (deels) gevalideerde pijnmeetinstrumenten zoals de BPS, CPOT, Nonverbal Adult Pain Assessment Scale en de NCS. De gebruikte pijnindicatoren verschillen echter per meetinstrument en er is geen gouden standaard.
Roulin et al deden een integrative review naar pijnindicatoren bij patiënten met niet- aangeboren hersenletsel op de intensive care, bestaande uit vier pijnobservatieschalen.5 Het gaat om de ‘Faces, Legs, Activity, Cry and Consolability’ (FLACC), NCS, CPOT en BPS. In de best gevalideerde pijnmeetinstrumenten zijn gedragsmatige pijnindicatoren zoals gezichtsuitdrukking, lichaamsbeweging en spierspanning gebruikt. De intensiteit en aard van deze pijnindicatoren variëren op basis van bewustzijn. Bij patiënten met pijn zijn veranderingen in fysiologische parameters meetbaar, maar dit zijn geen betrouwbare indicatoren voor pijn. De beschrijving van de pijnindicatoren is ook hier bij elk instrument anders.
Van Herk et al voerden een systematic review uit naar het gebruik van pijnmeetinstrumenten bij non-communicatieve ouderen.6 Zij onderzochten dertien verschillende soorten pijnobservatieschalen, met elk zijn eigen psychometrische eigenschappen. De meeste studies waren te beperkt om te kunnen concluderen dat de gebruikte instrumenten valide en betrouwbaar zijn. Op basis van dit onderzoek hebben de auteurs de Rotterdam Elderly Pain Observation Scale (REPOS) ontwikkeld.7 De validatie van deze schaal is niet gepubliceerd in Pubmed, maar wel via Google te vinden.
4 Conclusie en toepassing
Het meten van pijn moet bij de non-communicatieve NAH-patiënt worden uitgevoerd met behulp van objectieve pijnindicatoren op basis van gedrag. Deze pijnindicatoren zijn beschikbaar in enkele (deels) gevalideerde pijnmeetinstrumenten zoals de BPS, CPOT, Nonverbal Adult Pain Assessment Scale en de NCS. De gebruikte pijnindicatoren verschillen echter per meetinstrument en er is geen gouden standaard. Van de gevonden meetinstrumenten lijkt de REPOS momenteel de best beschikbare schaal voor deze patiëntencategorie, vooral vanuit pragmatische overweging. De schaal is snel uit te voeren in de klinische setting, laat weinig ruimte voor subjectiviteit door de dichotome (ja/nee) pijnindicatoren en is Nederlandstalig. Daarnaast is het wenselijk nader te onderzoeken welke pijnindicatoren onderscheidend zijn bij deze patiëntencategorie. Wanneer deskundigen consensus bereiken over deze indicatoren kan een echt passend meetinstrument ontwikkeld worden.
5 Evaluatie
De REPOS wordt op de afdeling neurochirurgie in het Amsterdamse Academisch Medisch Centrum (AMC) geïmplementeerd. De aandachtsvelders voor pijn van deze afdeling zullen het effect van de REPOS evalueren.
De REPOS is de best beschikbare objectieve schaal voor pijnbeoordeling bij non-communicatieve NAH-patiënten
Tekst Peter Vink, Jonne van Overbeeke-Bakker1
Noten
1. Peter Vink is bachelorverpleegkundige op de afdeling neurochirurgie en student masteropleiding EBP, Jonne van Overbeeke-Bakker is stafmedewerker kwaliteit van zorg. Beiden zijn werkzaam in het Academisch Medisch Centrum, Amsterdam. Contact: m.j.vanoverbeeke@amc.uva.nl.
2. www.tripdatabase.com, www.guideline.gov, www.evidence.nhs.uk, www.thecochranelibrary.com, www.pubmed.com, www.cinahl.com, www.embase.com.
3. Pudas-Tähkä SM, Axelin A, Aantaa R et al. Pain assessment tools for unconscious or sedated intensive care patients: a systematic review. Journal of Advanced Nursing 2009; 65: 946–956.
4. Schnakers C, Chatelle S, Majerus O et al. Assessment and detection of pain in noncommunicative severely brain-injured patients. Expert Review of Neurotherapeutics 2010; 10 (11):1725-1731.
5. Roulin MJ, Ramelet AS. Pain indicators in brain-injured critical care adults: An integrative review. Australian Critical Care 2011; 25 (2):110-118.
6. Herk R van, Dijk M van, Baar FP et al. Observation scales for pain assessment in older adults with cognitive impairments or communication difficulties. Nursing Research 2007; 56 (1): 34-43.
7. Herk R van, Dijk M van, Baar FP et al. The Rotterdam Elderly Pain Observation Scale (REPOS). A new behavioural pain scale for non-communicative adults and cognitively impaired elderly patients. Journal of Pain management 2009; 1 (4): 367-377.
Meer Nursing
Richtlijnen en protocollen
Op deze pagina proberen we de laatste richtlijnen voor je bij te houden. Heb je een tip? Mail marloes.oelen@reedbusiness.nl
Ga naar de pagina verpleegkundige richtlijnen en protocollen
Nursing experts
Collega’s die weten waar ze het over hebben, die de diepte ingaan. Paul, Annelies en Henri zijn ieder op hun eigen vakgebied experts. Iedere zes weken plaatsen zij een nieuwe vakinhoudelijke blog over hun werk. Zo blijf je bij!
Ga naar de Nursing Experts
Leren en loopbaan
In de sectie Leren en Loopbaan lees je de leukste artikelen over je carrière, salaris, onderhandelen werken in de nacht en agressie.
Lees meer.
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account