Moet een ongecompliceerde postoperatieve droge wond na 48 uur verbonden worden?
Casus
Je verzorgt een patiënt die drie dagen geleden geopereerd is. De wond ziet droog en je besluit deze niet meer te verbinden. Je collega ziet dat jij geen nieuw verband aanbrengt. Ze vertelt dat zij leerde om de wond te blijven verbinden, totdat de hechtingen worden verwijderd. Dit omdat de wond door de hechtingen nog niet helemaal gesloten is, en de kans op een wondinfectie groot is. Je vraagt je af of het infectierisico inderdaad groter is als een wond met hechtingen niet wordt verbonden.
1 Formuleer je vraag
(P=patiënt of probleem, I=interventie, C=vergelijking en O=uitkomst)
P Postoperatieve patiënt met een ongecompliceerde droge wond
I Wond drogen aan de lucht
C Wond droog verbinden
O Wondinfectie
2a Zoekstrategie
Gezocht in: The Cochrane Library, Pubmed, Cinahl, Up to Date met de zoektermen: dressing OR bandage, postoperative surgical wound en infection. En in Invert: postoperatieve wond, chirurgische wond, wond droog verbinden.2
2b Opbrengst zoekstrategie
– The Cochrane Library, Cinahl, Up tot date, Invert: niets.
– Pubmed: drie gerandomiseerde studies (RCT’s)3-5 en via het sneeuwbaleffect nog een vierde uit 1977.6 Alle vier de studies vergelijken het wel of niet verbinden van postoperatieve wonden.
3a Beoordeling methode
Alle vier de RCT’s waren van matige kwaliteit. In twee studies werd gerandomiseerd via geboortedatum3,5. De andere twee gaven hier geen informatie over4,6. Blindering werd in geen van de studies toegepast. Wel zijn de groepen binnen alle vier de RCT’s vergelijkbaar en was er sprake van een adequate follow-up en analyse.
Alle vier RCT’s vergeleken chirurgische wonden, waarbij de ene groep na 24-48 uur geen verband kreeg en de andere groep wel tot de dag dat de hechtingen verwijderd werden (zeven tot tien dagen postoperatief). De setting waarin de RCT’s plaatsvonden verschilde, een RCT in een tropische setting4, een RCT bij kinderen5 en twee RCT’s bij volwassenen3,6. Het onderzoek bij kinderen betrof voornamelijk liesbreukoperaties5. De drie andere studies betroffen patiënten met intra-abdominale chirurgische wonden3,4,6 waarbij een studie ook orthopedische wonden had ingesloten.3 In alle vier de RCT’s is de uitkomst wondinfectie gemeten.
3b Beoordeling resultaten
Alle vier de RCT’s komen met dezelfde conclusie en konden geen verschil in wondinfectie aantonen indien de wond na 48 uur niet meer werd verbonden. In drie RCT’s3,4,5 lag het infectierisico laag (tussen de 1,5 en 5%) en er was geen verschil in wondinfectie tussen de verschillende groepen. Het infectierisico in de vierde RCT6 was veel hoger, namelijk 28% (wel verbinden) versus 18% (niet-verbinden), echter dit was geen significant verschil.
4 Conclusie en toepassing
Ondanks dat de RCT’s van matige kwaliteit zijn, blijkt uit alle vier dat er geen verschil in wondinfectie optrad wanneer vanaf 24-48 uur postoperatief de wond droog gelaten werd aan de lucht in plaats van dat de wond verbonden werd. Voor de praktijk betekent dit dat ongecompliceerde, niet-exsuderende wonden onverbonden kunnen blijven.
5 Evaluatie
De meeste postoperatieve wonden worden in het AMC niet meer verbonden na 48-72 uur. Op deze regel zijn een paar uitzonderingen: als de wond beschermd moet worden tegen de patiënt (plukken) of wanneer de wond dichtbij een infectie, een huidplooi of een holte zit.
Ja, postoperatieve wonden mogen na 48 uur onverbonden blijven
tekst: Joska Borkent, Debby van der Mye en Marja Storm1
Literatuur
1. Joska Borkent en Debby van der Mye zijn verpleegkundigen op de afdeling traumatologie en Marja Storm is verpleegkundig onderzoeker, Academisch Medisch Centrum in Amsterdam, contact: m.n.storm@amc.uva.nl.
2. www.cochrane.org, www.pubmed.com, www.cinahl.com, www.uptodate.com, www.invert.be.
3. Chrintz H, Vibits H, Cordtz TO [et al]. Need for surgical wound dressing. Br. J. Surg. 1989;76(2):204-5.
4. Dosseh Eacure Kouée D, Doleaglenou A, Fortey YK [et al]. Randomized trial comparing dressing to no dressing of surgical wounds in a tropical setting. Pansement versus absence de pansement au dela de 48 heures en milieu tropical: essai randomise. J. Chir. 2008;145(2):143-6.
5. Merei M. Pediatric clean surgical wounds: is dressing necessary? J. Pediatr. Surg. 2004;39(12):1871-3.
6. Ajao OG. Surgical wound infection: A comparison between dressed and undressed wounds. J.Trop. Med. Hyg. 1977;80(9):192-6.
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account