Klassen is een prachtige documentairereeks op tv, over het onderwijs. De makers volgen een groepje jongeren uit Amsterdam-Noord die allemaal in groep 8 zitten. De Cito-toets wacht. Wat gaat het worden? Vwo? Havo? Vmbo?
Het is schrijnend om te zien hoe kinderen onder hoge druk hun toekomstig lot bepalen. Want dat is de boodschap van de docu. Het schooladvies dat je op je elfde krijgt, bepaalt grotendeels je toekomst. Zien mensen een dubbeltje in je? Dan is de kans dat je ooit nog een kwartje wordt klein.
Ik was zelf ooit een dubbeltje. Na de basisschool mocht ik naar het lager beroepsonderwijs. Een brood- en banketbakkersopleiding die ik met wisselend succes doorliep.
Met bij elkaar geschraapte certificaten begon ik op mijn achttiende, op advies van mijn ouders, aan de opleiding tot ziekenverzorgende. Vanaf dat moment kwam ik wel uit de verf. Gewoon omdat de zorg mij lag: de omgang met mensen, de ethische dilemma’s. Ik vond het boeiend en inspirerend. 14 jaar later studeerde ik als (inmiddels) ervaren verpleegkundige cum laude af in de medische sociologie.
Het zou mooi zijn als de zorg een sector blijft die kansen biedt aan laatbloeiers zoals ik. Mits zij de vroegbloeiers, de mensen die wel naar de havo mochten en meteen hbo-v deden, niet verstikken. Daar ligt de grootste uitdaging. Hoe bied je ontwikkelingskansen aan iedereen?
Onlangs sloten werkgevers, vakbonden en V&VN een akkoord over de aanpak van functiedifferentiatie. Ervaring en competenties zijn voortaan leidend zijn bij de ontwikkeling van het beroep.>>>
De Wet BIG 2 is terecht afgeschoten. Het stigmatiseerde verpleegkundigen op basis van hun vooropleiding en keek te weinig naar de huidige competenties. Voor laatbloeiers is dat een drama. Alsof je stil gestaan hebt na het afronden van je opleiding. Alsof je Cito-toets nog steeds je lot bepaalt.
Tegelijkertijd viel de behoefte aan differentiatie niet zomaar uit de lucht. Hbo’ers die meer willen voelen zich geremd door de ‘gelijke monniken, gelijke kappen’-cultuur in de zorg. In Nursing januari stond daar nog een mooi voorbeeld van. Astrid Tuinman had onderzoek gedaan in de ouderenzorg. Wat bleek? Verzorgenden en verpleegkundigen doen daar precies hetzelfde werk.
In het ziekenhuis zien we dat ook. Hbo’ers en mbo’ers die precies hetzelfde functieprofiel hebben. Sommige mensen zijn daar enthousiast over, ik niet. Deze praktijk komt immers voort uit desinteresse bij zorgorganisaties. Het maakt bestuurders niet zoveel uit wie er op de afdeling rondlopen. Als ze maar over een verpleegkundig diploma beschikken. De oplossing van de problemen rond functiedifferentiatie ligt dan ook grotendeels bij de zorgorganisaties.
Een scoutingsysteem lijkt me een goed idee. Zoals voetbalclub Ajax vertegenwoordigers langs de jeugdvelden heeft staan om talent te spotten, zo zouden ziekenhuizen proactieve scouts moeten hebben die gericht op zoek gaan naar talent in de eigen organisatie.
In wie schuilt een toekomstig bestuurder? Wie is de ideale senior op interne geneeskunde? Aan verpleegkundigen is het dan om ambitie te tonen en op te vallen. Zorg dus vooral dat je kwaliteiten gezien worden.
Hbo’ers hebben in een dergelijke setting natuurlijk een voorsprong vanwege hun vooropleiding. Maar mbo’ers zijn allesbehalve kansloos. Bedenk dat Edwin van der Sar, de huidige directeur van Ajax, tot zijn twintigste keepte bij de amateurs.
Hallo Hugo, dank voor je blog. Als er in die scoutingsysteem ook ruimte is voor de zij-instromers, dan pas is het helemaal mooi! 🙂
Het is wel mooi dat ook de laatbloeiers de kans krijgen hiervoor. Bedankt voor het delen. Prettig geweest om te lezen. Dat Hbo’ers en mbo’ers precies hetzelfde functieprofielhebben, daar ben ik ook niet eens mee.