Dat blijkt uit de Nivel participatiemonitor over de periode 2008-2016. Onderzoek over bijna tien jaar laat zien dat eenzaamheid altijd aanwezig is geweest, en doordat er steeds meer ouderen zijn kunnen ook deze aantallen toenemen. ‘Omdat de groep ouderen boven de 85 minder meedoet aan ons onderzoek, kunnen we daar geen harde uitspraken over doen. Maar we weten dat knelpunten juist bij de hogere leeftijd voorkomen’, aldus Hennie Boeije, programmaleider bij het Nivel.
Geer en Goor
Eenzaamheid bij ouderen stond de afgelopen jaren regelmatig in de belangstelling, bijvoorbeeld door acties van het Nationaal Ouderenfonds en programma’s zoals ‘Geer en Goor’. Dit lijkt weinig te hebben uitgehaald. ‘Dat kunnen we niet zo stellen’, zegt onderzoeker Marloes Oldenkamp in een interview met Nursing, ‘Eenzaamheid is er in verschillende gradaties, wij hebben alleen gekeken naar veranderingen in sterke eenzaamheid. Wellicht dat de acties wel iets hebben uitgehaald bij ouderen die zich minder eenzaam voelen. Óf de acties hebben wel geholpen, en hebben de cijfers van eenzaamheid stabiel gehouden.’
Wat kun je als verpleegkundige in de thuiszorg doen tegen eenzaamheid? De expert geeft tips >>
De monitor laat zien dat eenzaamheid ook een probleem is bij andere groepen. Een derde van de mensen met een verstandelijke beperking zegt zich wel eens eenzaam te voelen. Ze hebben behoefte aan meer (on)betaald werk of opleiding. Meer dan de helft van de mensen met een lichamelijke beperking voelt zich matig of zelfs zeer eenzaam, ondanks dat ze regelmatig sociale contacten hebben. Over één groep geeft de monitor al jaren hetzelfde beeld: mensen met een ernstige lichamelijke beperking doen het minst mee op het gebied van werk, sociale contacten en activiteiten in de vrije tijd. Zes op de tien wil vaker ergens naar toe en een derde geeft aan onvoldoende sociale contacten te hebben. 67% is matig of zeer eenzaam.
Onlangs lanceerde minister van VWS Hugo de Jonge het actieplan Eenzaamheid. We lichten de vijf belangrijkste punten voor verpleegkundigen eruit >>
De resultaten van dit onderzoek geven aan dat het actieplan Eenzaamheid van minister Hugo de Jonge zeer gewenst is, stelt onderzoeker Oldenkamp: ‘Tien procent klinkt misschien weinig, maar het gaat om mensen die zich zeer eenzaam voelen. Verpleegkundigen in de wijk kunnen een grote rol spelen bij het tegengaan van deze eenzaamheid. In de eerste instantie door het te signaleren, en vervolgens door te overleggen waar mensen behoefte aan hebben.’
