Vraag verzorgende: ‘Ik ben via een uitzendbureau opgeleid tot verzorgende niveau 2 plus. Nu word ik in de zorginstelling ingeroosterd als niveau 3 en wordt er dus van mij verwacht dat ik zowel medicatie uitzet als deel (inclusief bloedsuiker meten en insuline spuiten). Door onderbezetting was er geen echte verzorgende niveau 3 in huis en was ik dus alleen verantwoordelijk voor een taak waar ik niet voor geschoold ben (uitzetten van medicatie kwam niet in de cursus voor). Volgens mij mag ik alleen medicatie aanreiken nadat het is uitgezet door een verzorgende niveau 3 of aan iemand die medicatie in eigen beheer heeft en enkel hulp nodig heeft bij inname. Klopt dit? En is het toegestaan mij uit te zenden als niveau 3, terwijl ik slechts niveau 2 plus geschoold ben?’
Antwoord expert:
Wat goed dat je deze vraag stelt en de kwaliteit van de zorg bespreekbaar maakt!
Er zijn twee problemen aan de orde:
Eerste probleem is het niet correct inzetten van een medewerker; als je een diploma helpende hebt (ook al is dat plus) kan en mag een uitzendbureau jou niet inzetten als een verzorgende MBO 3. Een Verzorgende MBO 3 heeft namelijk een diploma op MBO 3 niveau en dat heb je niet zoals je zelf ook hebt aangegeven.
Tweede probleem is het uitvoeren van risicovolle (medicatie uitzetten en toedienen) en voorbehouden handelingen (insuline spuiten). Om dit te mogen doen, moet er aan een aantal voorwaarden worden voldaan:
1. Je moet bekwaam zijn om de handelingen uit te voeren. Dat betekent concreet dat je de vaardigheden moet beheersen en over kennis moet beschikken over werking, bijwerkingen, risico’s en hoe te handelen bij complicaties en calamiteiten die zich als gevolg van deze handeling kunnen voordoen. En dat je kennis moet hebben over het ziektebeeld van de patiënt.
De gulden regel van de wet BIG ten aanzien van bekwaamheid is: NIET BEKWAAM IS NIET BEVOEGD. Een medewerker bepaalt zelf of hij/zij bekwaam is om een handeling uit te voeren. Dit is dus in laatste instantie je eigen verantwoordelijkheid. En jij geeft zelf al aan dat dit in jouw geval niet klopt, je hebt niet de juiste scholing gehad.
2. Er moet een schriftelijke opdracht liggen van een zelfstandig bevoegde (bij voorbeeld een arts) om deze handeling uit te voeren. Zo nodig moet de arts daar extra aanwijzingen aan toevoegen.
– Er moet een handelingsprotocol aanwezig zijn.
3. Er moet – als je geen functionele zelfstandigheid hebt zoals een verpleegkundige – toezicht gehouden kunnen worden op de uitvoering van de handeling. Dit toezicht kan uiteraard ook op afstand zijn.
4. De mogelijkheid tot tussenkomst moet voldoende verzekerd zijn. Dit kan ook op afstand geregeld zijn.
De zorginstelling waar jij werkt zal uit hoofde van de Kwaliteitswet Zorginstellingen ervoor moeten zorgen dat de bovenstaande voorwaarden gerealiseerd zijn. Concreet betekent dat dat een zorginstelling zorg draagt voor adequate scholing en training en dat toezicht en tussenkomst naar behoren geregeld is. Bovendien dient de instelling te zorgen voor controleerbaarheid van de kwaliteit van het handelen. Afspraken tussen zorgverleners en bekwaamheidsverklaringen moeten inzichtelijk zijn. En er moeten protocollen van voorbehouden en risicovolle handelingen aanwezig zijn.
Het regelen van voorwaarden om handelingen binnen de individuele gezondheidszorg optimaal te kunnen uitvoeren is in eerste instantie een taak van de zorginstelling. Uiteraard check je als zorgverlener bij elke cliënt of er aan de voorwaarden (schriftelijke opdracht/aanwijzingen/protocollen) is voldaan en zorg je dat je goed op de hoogte bent van de bereikbaarheid van artsen en verpleegkundigen (voor toezicht en tussenkomst)
Gerda van Brummelen, Adviseur Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN)
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account