"Verplichte" familieparticipatie succesvol

Dit zeggen resultaten van een proef die zorginstelling Vierstroom heeft gehouden op drie locaties. In totaal werden 103 cliënten en hun netwerken betrokken bij het experiment, dat van november 2012 tot en met juni 2013 werd gehouden. Dit nieuws zorgde voor veel ophef en driekwart van de verzorgenden vond het verplichten van familieparticipatie niet kunnen.

Minimaal vier uur

Per 1 januari 2013 werden alle nieuwe cliënten en hun familieleden gemeld dat het de gewoonte is dat het netwerk minimaal vier uur in de maand aanwezig is en ‘bijdraagt aan de huiselijkheid’. In deze periode zijn achttien nieuwe cliënten ingestroomd. Familieleden van vijftien van hen reageerde enthousiast over het verzoek tot participatie. Twee families aarzelden, en een familie koos ervoor om een andere zorginstelling te kiezen. ‘Dit is interessant’, zegt Vierstroom in een rapport, ‘er was immers geen sprake van een verplichting’. Blijkbaar werd de familieparticipatie wel opgevat als een morele verplichting.

Lees hierde weblog van Conny: ‘Ik vraag me af of de zorg er beter van wordt als je familie verplicht om mee te helpen’

Van de nieuwe bewoners bleken hun netwerken in totaal 219 uur per maand te participeren. Dit komt neer op zo’n 12,2 uur per week, aanzienlijk meer dan de gewenste vier uur. Zowel verzorgenden van De Vierstroom als familieleden staan positief tegenover netwerkparticipatie, met een aantal mitsen en maren.: ‘Ik wil dat niet aan u vragen, want dan durft u straks geen nee te zeggen’. En: ‘Ik wil mijn hulp niet aanbieden, want dan geef ik jou nog de indruk dat je het niet goed doet’, zijn vragen waar verzorgenden en familieleden voor komen te staan. Een goede dialoog geeft verheldering.

Welbevinden cliënt

Uit de experimentperiode wordt geconstateerd dat het welbevinden van de cliënten is verbeterd. Halverwege april 2013 is volgens het rapport van Vierstroom een stijging waar te nemen; in die periode heeft veel netwerkparticipatie plaatsgevonden.

Reactie Van Rijn

Staatssecretaris van VWS Martin van Rijn zegt dat de proef van Vierstroom goed aansluit bij de kabinetsplannen voor de mantelzorg: ‘Het welbevinden van bewoners lijkt tijdens het experiment gestegen. Dat is de winst. Want als ik iets merk tijdens werkbezoeken is het wel hoe groot de rol is die mantelzorgers en vrijwilligers spelen in het geluk van hun naasten. En dat geldt in een instelling echt niet minder dan thuis.’ Mantelzorgvereniging Mezzo is minder positief gestemd: zij vindt dat Vierstroom de mantelzorgers onder druk zet.

Klik hier voor het rapport over de netwerkparticipatie

Lees ook:

• Mezzo: ‘Verpleeghuis zet mantelzorger onder druk’
• Discussie over verplichte familieparticipatie
• Verpleeghuis verplicht familie mee te helpen
• ‘Familieparticipatie geen bezuinigingsmaatregel’
• Driekwart verzorgenden tegen verplicht meehelpen