'Verzorgenden geven aan hoeveel personeel nodig is'

Een van de belangrijkste redenen van het vaststellen van het kwaliteitskader was om te weten hoeveel verzorgenden er minimaal op hoeveel bewoners moesten zijn. En? Wat is de uitslag?

‘We hebben uiteindelijk besloten om geen landelijke aantallen te geven waar verpleeghuizen aan moeten voldoen.’

Waarom niet?

‘Omdat de verschillen tussen verpleeghuizen groot zijn: het ene verpleeghuis heeft een heel goed ICT systeem waardoor verzorgenden minder tijd kwijt zijn aan administratie, of heeft kortere looplijnen dan het andere verpleeghuis. Daardoor kan de een meer personeel nodig hebben dan de ander. Daarnaast heeft de ene cliënt meer zorg en dus verzorgenden nodig dan de ander, dus kun je geen landelijke cijfers geven.’

Maar dan maak je toch gewoon een mooi schema waarop staat hoeveel bewoners van een bepaald zorgzwaartepakket hoeveel verzorgenden nodig hebben? Dat schema is toch wel te maken?

‘Dat denken wij ook. Dat noemen we een contextgebonden norm. Dit worden landelijke normen waaraan zorginstellingen moeten voldoen. Maar die gaan wij niet bedenken, die moet uit het veld komen. Want verzorgenden en verpleegkundigen weten het beste wat er nodig is op de werkvloer om goede zorg te leveren.’

Hoe moeten ze dit aankaarten?

‘In principe moet je leidinggevende dit gesprek openen. Beroepsvereniging V&VN is een handreiking aan het maken voor verzorgenden en verpleegkundigen om het gesprek hierover te openen. Deze handreiking is uiterlijk halverwege dit jaar af. Verzorgenden moeten in het gesprek aangeven: waar zitten de knelpunten bij het geven van goede zorg. En wat kunnen we hieraan doen? Is het een kwestie van kennis, meer handen aan het bed, domotica? Vervolgens moet de manager kijken hoe dit doel te bereiken is.’

En dan blijkt er geen geld te zijn, en houdt het op.

‘Nee, het moet uiteindelijk écht gebeuren, want zorgkantoren gaan hierop inkopen en IGZ gaat er ook op controleren. Zij gaan toezien of dit gesprek ook goed gevoerd wordt en of de medewerkers daar voldoende bij betrokken worden.’

Wanneer wordt die contextgebonden norm bekendgemaakt?

‘1 januari 2019 moet hij er zijn.’

Duurt dat niet een beetje lang?

‘Nee, het is juist best krap qua tijd als je bedenkt wat er allemaal in kaart gebracht moet worden. We willen echt de stem van verzorgenden horen, en de tijd nemen om te weten wat er speelt en wat ze nodig hebben.’

En tot die tijd moeten verzorgenden het met minder doen?

‘Zeker niet. Vanaf nu is er een tijdelijke norm vastgesteld, die geldt in alle verpleeghuizen. Zo moeten er bijvoorbeeld op intensieve zorgmomenten altijd minimaal twee verzorgenden zijn, en moet er overdag iemand met dagactiviteiten bezig zijn. De Inspectie gaat hier ook op toezien en controleren. Als je het idee hebt dat jouw zorginstelling niet aan de tijdelijke norm voldoet, kun je aan de bel trekken bij je organisatie.’

Volgens de tijdelijke norm moeten er tijdens intensieve zorgmomenten minimaal twee verzorgenden aanwezig zijn. Bekijk hier de tijdelijke norm >>

Veel verzorgenden durven niet te zeggen wat ze echt vinden, want zijn bang voor de gevolgen…

‘Het is wel de bedoeling dat je je als verzorgende veilig voelt om te zeggen wat je vindt. Ook de vakbond zal betrokken worden bij het maken van de handreiking. Als een verzorgende zijn mond opendoet volgens de regels van het kwaliteitskader, en ze wordt hierop afgerekend, zal ook de vakbond er bovenop zitten. Verzorgenden moeten zich vrij voelen om te zeggen wat ze willen, omdat alleen zo een goede kwaliteit van zorg geleverd kan worden.’

Wat hebben jullie nog meer besloten?

‘Op 1 juli moet elke zorgorganisatie op de website hebben staan wat de samenstelling van het team is en hoeveel verzorgenden er dagelijks zijn. Dat zijn belangrijke openbare gegevens om het gesprek over personeel goed te kunnen voeren. Daarnaast moet elke zorgorganisatie voor 1 juli lid worden van een netwerk van minimaal drie zorgorganisaties. Dit zijn “lerende netwerken”. Want de ene zorginstelling lukt het prima om goede zorg te leveren, terwijl de andere met hetzelfde budget niet rond lijkt te komen. Het doel van de lerende netwerken is om kennis met elkaar uit te wisselen en elkaar adviezen te geven bij knelpunten in de zorg.’

Kunnen verzorgenden hier ook iets mee?

‘Jazeker, verzorgenden mogen jaarlijks één dag meelopen in een zorginstelling uit het netwerk, om zo nieuwe input te krijgen en te leren. De werkgever is verplicht om dit mogelijk te maken per 1 januari 2018.’