Wetsvoorstel: 'Ongelijke beloning strafbaar stellen'

Organisaties die mannen meer betalen dan vrouwen voor gelijk werk zijn strafbaar en moeten een boete betalen. Dat staat in een wetsvoorstel dat PvdA-kamerlid Lilian Ploumen heeft ingediend. De gezondheidszorg heeft van alle sectoren de grootste loonkloof.

Dat vrouwen en mannen gelijk betaald moeten worden voor gelijk loon, is al sinds 1980 opgenomen in de Wet gelijke behandeling. PvdA-kamerlid Lilian Ploumen wil nu een stapje verder gaan. Bedrijven met meer dan 50 werknemers moeten cijfers overleggen waaruit die gelijke beloning voor gelijk werk blijkt. Werkgevers die dat net kunnen, hangt een boete boven het hoofd. Dat staat in het wetsvoorstel dat Ploumen vandaag heeft ingediend, samen met nog drie partijen (SP, Groen Links en 50Plus).

Gezondheidszorg

De gezondheidszorg is naast het onderwijs de sector met de grootste loonkloof, zo bleek uit onderzoek van de Loonwijzer. In de gezondheidszorg verdienen mannen gemiddeld 15% meer dan vrouwen. Ter vergelijking: in de bouwsector bestaat er geen loonkloof meer. Mannen en vrouwen verdienen in de bouw evenveel.  Maar in dit onderzoek is niet gecorrigeerd voor het soort werk, zei Paulien Osse, directeur Stichting Loonwijzer. ‘Als de mannen in deze organisaties vooral bestuursfuncties bekleden en de vrouwen meer de uitvoerende en zorgende werkplekken invullen, is het begrijpelijk dat zij in andere functies ook een ander salaris verdienen.’

Uit een onderzoek naar ziekenhuizen van het College van de Rechten voor de Mens bleek dat de loonkloof er ook is als de salarissen vergelijkt van mannen en vrouwen die hetzelfde werk doen. Vrouwen werden in alle functiegroepen lager beloond. De ongelijke beloning varieerde gemiddeld van enkele tientjes tot tweehonderd euro per maand. Een van de oorzaken zou wel eens kunnen zijn dat mannen betere onderhandelaars zijn.

Valkuilen

Het College heeft uit diverse onderzoeken de valkuilen aangewezen, die in het nadeel van vrouwen uitvallen. Een van de valkuilen is vragen naar het laatst verdiende loon bij het aannemen van nieuwe werknemers. Maar ook het inschalen op basis van salarisonderhandeling in plaats van op relevante werkervaring zorgt voor ongelijke beloning. Net als herintreders die opnieuw ingeschaald worden en arbeidsmarkttoeslagen om (schaars) personeel aan te trekken.

Onderhandelen

De FNV onderzocht het ook en vond dat mannen en vrouwen even vaak over hun salaris onderhandelen (56%), maar dat mannen daar vaker succes mee boeken (31%) dan vrouwen (22%). Vrouwelijke respondenten geven zelf vaak als oorzaak op dat zij werken in een sector met cao en functiewaardering,
waardoor onderhandelen geen zin heeft. FNV-bestuurster voor de zorg Elise Merlijn vreest dat de huidige arbeidsmarktkrapte om die reden wel eens ten koste zou kunnen gaan van de gelijke beloning. ‘Er wordt al fors extra betaald als medewerkers onderhandelen.’

Keuzes

Elise Merlijn vindt het jammer dat er in de zorg nog steeds een kloof bestaat. Op papier bestaat die ongelijkheid niet, zegt ze. ‘Volgens de cao krijgt iedereen in dezelfde functie dezelfde beloning. Waar de schoen wringt, is dat veel vrouwen minder gaan werken of er een tijdje uitgaan om voor hun kinderen te zorgen. Daardoor komen ze op achterstand te staan.’ Of het wetsvoorstel daarin soelaas zal brengen, betwijfelt ze. ‘Het zal vooral leiden tot extra administratieve lasten. Het is toch ook een kwestie dat vrouwen andere keuzes zullen moeten maken. Dat ze hun carrière niet onderbreken, zodat ze financieel niet op achterstand komen te staan.’