‘Inzet gespecialiseerde verpleegkundige loopt achter’

Zorg in de wijk is een driejarige proef van Zilveren Kruis om de wijkverpleging efficiënter te organiseren. Sinds 2016 is per wijk één ‘voorkeursaanbieder’ verantwoordelijk voor alle wijkverpleegkundige zorg. In Utrecht zijn dit Careyn, De Rijnhoven, Buurtzorg, AxionContinu en Leven & Zorg. Zilveren Kruis bracht hiermee het aantal wijkzorgaanbieders terug van ruim vijftig naar vijf.

Tijd indelen

Wijkverpleegkundigen krijgen tijdens de proef meer vrijheid om te bepalen hoeveel tijd zij besteden aan behandelingen. Er is bijvoorbeeld geen vast aantal minuten meer voor wondverzorging of hulp met injecteren. Wijkverpleegkundigen bepalen zelf hoe zij hun tijd indelen.

Indiceren

Een jaar na de start loopt de proef nog niet goed. De voorkeursaanbieders draaien verlies omdat niet-gecontracteerde aanbieders veel meer uren declareren per klant, zo bericht Zorgvisie. De Stentor spreekt zelfs van wildwesttaferelen. Het lijkt erop dat de niet-gecontracteerde aanbieders hiermee het lagere tarief compenseren dat zij van Zilveren Kruis krijgen. Deze uren gaan af van het budget dat ook voor de voorkeursaanbieders bestemd is. Het indiceren van het aantal uren is een taak van de wijkverpleegkundige van de declarerende zorgaanbieder.

Minder uren

Voor Buurtzorg zijn de niet-gecontracteerde aanbieders in de wijk ‘een enorm probleem’, aldus directeur Jos de Blok. ‘Zij hoeven zich niet op dezelfde manier te verantwoorden en declareren meer uren per klant. Voor ons blijven daardoor minder uren over.’ Dat betekent niet dat wijkverpleegkundigen van Buurtzorg harder moeten rennen. ‘Zij nemen nog steeds de tijd voor elke cliënt. Maar als organisatie lijden we er verlies op.’

De Rijnhoven merkt nauwelijks iets van de niet-gecontracteerde aanbieders. ‘De Rijnhoven is al vanouds zorgaanbieder in haar wijken samen met Careyn’, legt bestuurslid Trudy Prins uit. ‘Hierdoor bleef de nauwe samenwerking tussen huisartsen en wijkverpleegkundigen in de pilot gelukkig behouden.’

FNV: ‘Pilot wijkverpleging is bezuiniging’
Vakbond FNV Zorg en Welzijn roept leden op in Utrecht, Ommen, Hardenberg en Zwolle om Zilveren Kruis in te wisselen voor een andere zorgverzekeraar. Reden is de pilot wijkverpleging >>

Specialistische zorg

Een ander probleem zou gaan om het inzetten van gespecialiseerde verpleegkundigen. Utrechtse huisartsen merken dat deze specialistische zorg thuis achterloopt. Het gaat bijvoorbeeld over palliatieve zorg en wondzorg. ‘Wijkverpleegkundigen vinden dat ze deze zorg zelf kunnen leveren, maar ze beschikken niet altijd over de kennis en vaardigheid’, legt Carin de Kok uit, directeur van HUS (Huisartsen Utrecht Stad). De afspraak onder de voorkeursaanbieders is dat zij voor deze handelingen een gespecialiseerde verpleegkundige kunnen inschakelen van Careyn. Deze voorkeursaanbieder krijgt hiervoor een extra financiële vergoeding  van Zilveren Kruis. 

Opname

Volgens Trudy Prins voeren wijkverpleegkundigen van De Rijnhoven geen handelingen uit waarvoor ze niet bevoegd en bekwaam zijn. ‘Dit kan wel betekenen dat eerder tot opname wordt besloten. Maar dat is anders dan het verkeerd inschatten van de situatie.’

Palliatieve zorg

Voor het regelen van palliatieve zorg kunnen wijkverpleegkundigen een specialistisch team van Careyn inschakelen of een huisarts. Volgens De Kok krijgen huisartsen signalen dat niet alle wijkverpleegkundigen dit weten. ‘Palliatieve zorg vraagt om speciale vaardigheden in technologieën en het begeleiden van patiënten en hun mantelzorgers. Het aanvragen van deze specialistische begeleiding loopt soms vertraging op.’

Vrees voor verdwijnen specialistische thuiszorgteams
Door overheidsbeleid en bezuinigingen door zorgverzekeraars komt de gespecialiseerde thuiszorg in de knel. ActiZ en Verenso vrezen voor het verdwijnen van specialistische thuiszorgteams >>

Wennen

Jos de Blok van Buurtzorg herkent de signalen van HUS niet. ‘Wij leveren aan veel terminale patiënten zorg en daar zijn huisartsen doorgaans erg tevreden over. Dat wil niet zeggen dat er nooit iets misgaat. Maar er komen geen klachten van HUS bij mij binnen.’ Hij vermoedt dat huisartsen gewoon moeten wennen aan de nieuwe situatie. ‘Huisartsen zijn gewend om alleen met een specialistisch team van verpleegkundigen te werken. Bepaalde handelingen werden altijd door dat kleine groepje gedaan. Maar wijkverpleegkundigen zijn bevoegd om dezelfde handelingen uit te voeren, mits zij zich bekwaam genoeg achten. Voor de toekomst is het ook veel beter als wijkverpleegkundigen alle handelingen kunnen doen. Werken met een klein groepje maakt je als organisatie kwetsbaar.’

Goede afspraken

Ook AxionContinu herkent zich niet in de uitspraken van HUS. ‘Wij hebben wijkverpleegkundigen in dienst die specialistische handelingen kunnen uitvoeren zoals wondzorg en het toedienen van morfine. Voor andere specialistische handelingen schakelen we het specialistische team van Careyn in. Daar hebben we goede afspraken mee’, vertelt Maaike Hoogland, communicatieadviseur bij AxionContinu. ‘Er zijn uiteraard grijze gebieden waarin het moeilijk te zeggen is of je een gespecialiseerd verpleegkundige moet inzetten. Maar dat komt soms voor, niet in het algemeen. Misschien refereren de huisartsen naar een enkel incident? Maar zo’n incident is ons niet bekend.’

De voordelen van de Zilveren Kruis pilot wijkverpleging
Er is veel commotie over de pilot wijkverpleging van Zilveren Kruis. Jammer, vinden Henk Rosendal en José van Dorst van de Stichting Bevordering Wijkverpleegkundige. Lees hun blog >>