Covid-19: tips voor palliatieve zorg bij tekorten aan collega's of medicatie

Wat te doen als je collega’s, medicatie of pompen tekort komt voor ernstig zieke patiënten met covid-19? Gespecialiseerde zorgverleners geven praktische adviezen om toch verantwoord palliatieve symptoombestrijding te bieden.

De handreiking ‘Symptoombestrijding in de palliatieve fase bij krapte aan mensen, medicatie, pompen en/of PBM, naar aanleiding van Covid-19’ werd geschreven door medisch specialisten, huisartsen, en een verpleegkundig specialist palliatieve zorg. Hieronder vind je een selectie van tips uit de handreiking.

Bij tekort aan mensen

• Heeft de patiënt/cliënt onderhoudsmedicatie? Continueer de medicatie in de meest passende toedieningsvorm, en overweeg daarbij of een mantelzorger/verzorgende/helpende de medicatie kan geven (na instructie). Bij subcutaan toedienen is dat lastiger dan bij orale, transdermale of rectale medicatie.
• Is er geen vervanging mogelijk voor subcutaan toedienen, trek medicatie die als bolus gegeven moet worden dan op in een spuit. Bij onvoldoende beschikbaarheid van verpleegkundige zorg kun je de mantelzorger of een andere zorgverlener uitleggen hoe ze een bolus kunnen geven via een subcutane verblijfsnaald. ‘Leg uit dat als zij zich hierover onzeker voelen, ze altijd mogen / moeten bellen voor advies en steun’, benadrukken de experts.

Bij tekort aan medicatie

• Gooi een niet geheel gebruikte ampul niet weg, maar trek op in een spuit voor een volgende gift. Bewaar de spuit niet langer dan 24 uur.
• Kijk bij een tekort aan sedativa naar mogelijke alternatieve medicatie en gebruik daarvoor de ‘Leidraad palliatieve sedatie bij tekorten aan medicatie en/of pompen ten tijde van de Covid-19 pandemie’.

Bij tekort aan pompen

• Sommige medicatie, zoals morfine en midazolam, kun je veilig combineren in 1 pomp. Gebruik dan niet de bolusfunctie.
• Een elastomeerpomp kan een noodoplossing zijn als er geen pompen met cassettes beschikbaar zijn. Overleg daarover met de apotheker.

Dit moet altijd

Behalve adviezen voor bij tekorten geven de experts ook randvoorwaarden. Bij ernstig zieke/stervende mensen moet minimaal 1 keer per dag een verpleegkundige langsgaan. Voor iedere cliënt moeten 24 uur per dag een wijkverpleegkundige en een huisarts bereikbaar zijn voor telefonisch advies.