Hoe communiceer je met stervenden? En waarover?

In de theorie wordt het begrip stervensfase ook wel omschreven als: een periode van geleidelijke vermindering van lichamelijke, psychische en sociale functies; een periode waarin contactmogelijkheden kunnen afnemen.

Proces

Sterven is te definiëren als de laatste fase van het leven. Sterven is een proces dat vooraf gaat aan het levenseinde, waarbij levenstekenen van het lichaam onomkeerbaar afnemen en aan het einde de dood intreedt.

Afnemende levenstekenen  

Tijdens het stervensproces zullen voor de artsen en de verpleegkundigen de afnemende levenstekenen zoals: verminderd bewustzijn, bloeddrukdaling, onregelmatige polsslag en oppervlakkige – onregelmatige ademhaling, belangrijke observatiepunten zijn. Als er geen sprake is van een acute dood zal de patiënt, langzaam wegzakken en niet of nauwelijks meer aanspreekbaar zijn

Palliatieve fase

De vraag is dus of er zoveel gecommuniceerd moet worden in deze fase en of de vrager niet de palliatieve fase bedoeld, die vooraf gaat aan de stervensfase.

Luisteren 

Communicatie in de palliatieve fase zal gericht moeten zijn op de zorgvrager: Wat wil deze? Heeft deze vragen? Het moeten open vragen zijn, aansluitend op wat de zorgvrager aangeeft. Luisteren is een zeer belangrijk onderdeel van deze communicatie.

Tips

Er is veel aandacht voor communicatie in de palliatieve fase, er zijn veel boeken over geschreven, dus daarin kun je tips lezen.

• Het Integraal Kankercentrum West (IKW) ontwikkelde een gratis folder over communicatie in de palliatieve fase: Wat zal ik zeggen, hoe kan ik helpen?.
• Of kijk eens op www.palliatief.nl