‘Verpleegkundige terug in verpleeghuis'

‘Verplegen blijft een kunst, waarvoor aan een aantal randvoorwaarden moet zijn voldaan’, aldus Anneke Francke in haar oratie. De kwaliteit van de zorg in verpleeg- en verzorgingshuizen staat volgens haar onder druk doordat er nauwelijks nog verpleegkundigen werken en veel verzorgenden zijn vervangen door helpenden. Francke verwijst naar onderzoek van het NIVEL en het EMGO-instituut dat een duidelijk verband laat zien tussen kwalificatieniveau en kwaliteit van zorg:  op psychogeriatrische verpleeghuisafdelingen met een lage personeelsbezetting, hebben meer bewoners pijn en vertonen zij meer rusteloos gedrag dan op afdelingen met een hogere bezetting.

HBO-verpleegkundige

Francke: ‘Ik pleit er voor dat de verpleegkundige weer duidelijk terugkomt in het verpleeg- en verzorgingshuis. Daarbij doel ik zeker niet uitsluitend op de op Master-niveau opgeleide nurse practitioners die nu her en der aangesteld worden in verpleeghuizen. Minstens zo belangrijk is dat voor de zorg ‘aan het bed’ de basisverpleegkundige in de ouderenzorg terugkomt. Niet om de verzorgenden te vervangen, maar om met hen samen te werken.’ Voor de HBO-opgeleide verpleegkundigen ziet Francke vooral een coachende en stimulerende rol. ‘Ook mag je van hen verwachten dat ze inzichten uit wetenschappelijk onderzoek vertalen naar de praktijk.’

Palliatief terminale zorg

Uit een internationale vergelijking van 40 landen, blijkt dat de zorg in de laatste fase in Nederland relatief goed is: Nederland eindigde in de top 10, samen met buurlanden Engeland, België en Duitsland. Opmerkelijk is dat verpleegkundigen in verpleeg- en verzorgingshuizen de kwaliteit van zorg voor terminale patiënten veelal beter vinden dan de kwaliteit van zorg in het algemeen. Verpleegkundigen en verzorgenden zijn zeer gemotiveerd om juist stervende patiënten goed te verzorgen. Wat ook een rol kan spelen is dat een sterfbed relatief overzichtelijk is: de zorgdoelen zijn duidelijk en de periode tot aan het overlijden is te overzien.

Onderzoek

Ondanks de goede prestaties in Nederland, in vergelijking met de rest van Europa, blijft het belangrijk om kritisch naar de kwaliteit van ‘levenseinde zorg’ te kijken en te zoeken naar wetenschappelijke onderbouwing van interventies, innovaties en meetinstrumenten. Francke: ‘Je hoort wel eens: “In de laatste levensfase moet een zorgverlener vooral laten en niet veel meer doen”. Maar dat is een ongelukkige uitspraak. Juist mensen in de laatste levensfase vragen intensieve en vaak complexe zorg. Het leveren van goede zorg is dan een uitdaging. En daarmee ook een relevant onderwerp voor wetenschappelijk onderzoek.’

Bron: Nivel
Auteur: redactie TvZ