Blog Sandra: 'Geef ons een lijst met onzinzorg'

Sandra pleit voor een jaarlijks opschoonrondje tegen werkdruk en hoge zorgkosten. ‘Welke onzinzorg heb jij geschrapt?’

Sjoerd Repping was als hoogleraar voortplantingsgeneeskunde altijd bezig met vermeerderen. Nu lees ik dat hij het tot zijn taak heeft gemaakt om te minderen in de zorg. Voor zorgverzekeraars, ziekenhuizen en het ministerie van Volksgezondheid zoekt hij officieel uit welke onzinzorg moet verdwijnen. Ik word daar wel enthousiast van. Zijn wij immers niet allemaal druk? Is zorg niet ontzettend duur?

Volgens Repping is het heel simpel: ‘Handelingen waarvan je weet dat ze werken, blijf je doen. Als je weet dat het níet werkt, moet je het laten. En als je niet weet óf het werkt, moet je dat uitzoeken’. En ineens krijg ik meer oren naar evidence based nursing. Niet omdat verpleegkundigen dat behoren te doen, maar omdat we anders dingen doen die nergens op slaan.

En inderdaad, die doen we. Ik val mogelijk mijn collega’s af. Maar ik zie het dagelijks. Bij mijn studenten, maar eerder ook op mijn werkvloer. Juist door studenten die vragen: ‘Waarom kies je deze naald, deze benadering, dit protocol?’ Als je antwoord is: ‘Zo doen we dat nou eenmaal altijd’, dan zit je minimaal in grijs gebied. En deze zin wordt al vele zorggeneraties grootsch uitgesproken op vele werkplekken.
Vraag je af voor je patiënt: ‘Wat schiet hij ermee op?’ Veiligheid, prima, maar waar staat dat dat veiliger is? Wie weet wat er nieuwer is? Wie houdt dat bij? Wie houdt ons scherp?

Ik leerde voor verpleegkundige in 1996. Ik ben elk jaar kritisch gebleven. Heb bijgeleerd, scholingen gevolgd, vakbladen gelezen. Maar de basis die ze legden in mijn opleiding is zo achterhaald nu. Daarvoor zijn de studenten van nu dan weer belangrijk. Die brengen dagelijks nieuwe details mee.

Omdat ik verpleegkundedocent ben met een ‘achterhaald diploma’ (bijna twintig jaar oud), heb ik niet de illusie dat ik verpleegkundestudenten leer hoe het hoort. Wat weet ik er eigenlijk nog van? De anatomie zal niet zo rap veranderen. Maar technieken, details, protocollen, veiligheden, rituelen, die raken achterhaald.

Nee, ik ben geen waardeloze docent, hoop ik. Ik zet aan tot zelf nadenken: ‘Stel mij maar kritische vragen, dan zoeken we samen uit hoe het echt zit’. Ik leer dagelijks van mijn studenten. Maar waar liggen alle antwoorden? Is er een database? Iemand die ons vertelt wat er wijzigt?

Het onderzoek van Repping is bedoeld voor artsen, lees ik. Maar dit moet ook waar zijn voor verpleegkundigen. Schrijven immers ook niet steeds meer zelfstandig voor? Nemen wij niet met veel autonomie en verantwoordelijkheid beslissingen over lot, medicijnen wel of niet geven, wanneer we een arts bellen?

Zijn er verpleegkundigen betrokken bij dit onderzoek van Repping, vraag ik mij af. En kunnen die dan ook een lijst naar buiten brengen voor ons? In juli 2017 verscheen al zo’n lijst.2 Ken je die lijst? Heb je sindsdien – we zijn alweer bijna 2 jaar verder – dingen geschrapt volgens die lijst?

En… moeten we niet ieder jaar een opschoonrondje doen? Tegen werkdruk en hoge zorgkosten, met de tijd meebewegen? Waar kan ik me melden?