Methadon in de thuiszorg

In onze praktijk gebruiken we methadon nog zelden als pijnbestrijding. Daarom kwam vorige week een arts, als consulent verbonden aan het Palliatief Advies Team (PAT) onze kennis over dit opiaat weer bijspijkeren.

In een boeiende presentatie werd de neurotransmissie van pijn belicht en de rol van natrium, kalium, calcium en chloor daarbij. ‘Pijnbestrijding met methadon is feitelijk niets meer dan ingrijpen in een biologisch proces’ was haar boodschap.

‘Methadon kun je vooral gebruiken als de neuropathische pijn niet goed wordt bestreden met morfine, fentanyl of tricyclische antidepressiva, bij opioid rotatie als morfine of fentanyl onacceptabele bijwerkingen hebben’ meldde de arts, waarbij werd aangegeven dat er wel ervaring moet worden opgedaan met het gebruik van methadon als pijnstiller.

Zo heeft methadon een halfwaardetijd van tussen de 17 en 128 uur, die toeneemt met de leeftijd. De biologische beschikbaarheid is 50 tot 80% in tegenstelling tot die van morfine (35%). ‘En wat nog belangrijker is, bij het starten van methadon moet je er rekening mee houden dat een belangrijk deel eerst als depot in het lichaam wordt opgenomen. Daarna komt het pas beschikbaar.’ Met andere woorden, je zult na de opstartdosis met dit fenomeen rekening moeten houden en juist minder methadon moeten geven.

Cliënten staan er eerst huiverig tegenover. Methadon is in de volksmond vooral bekend als middel die heroïneverslaafden gebruiken om abstinentieverschijnselen te bestrijden.

‘Ik ben toch geen junk’ kun je dan te horen krijgen. Een goede uitleg van de behandelend arts is dan heel belangrijk. Alleen: het is voor de leek niet zo makkelijk uit te leggen hoe methadon werkt.

De ervaringen die wij ermee hebben opgedaan, zijn goed te noemen. Gebruiken jullie cliënten ook methadon in de bestrijding van pijn? En wat zijn jullie ervaringen?