Dat concludeert het Nivel op basis van een literatuuronderzoek. Uit een in 2017 gepubliceerde evaluatie van de Euthanasiewet bleek al dat het aantal meldingen van euthanasie sinds de invoering van deze wet flink is gestegen. In 2002, het jaar dat de Euthanasiewet werd ingevoerd, waren er bijna 2000 euthanasiegevallen. In 2017 waren er ruim 6500 euthanasiegevallen. Er was nog geen duidelijke verklaring, daarom vroeg minister De Jonge van VWS het Nivel de toename van euthanasie in de afgelopen 15 jaar verder te onderzoeken.
Meer acceptatie van euthanasie
Volgens het Nivel is er niet één afzonderlijke reden voor de toename, maar is het ‘een samenspel.’ Zo is er duidelijk meer acceptatie van euthanasie. In 2002 was nog 12 procent van de bevolking tegen euthanasie, dit cijfer daalde naar 5 procent in 2016. ‘Meer draagvlak is er vooral voor euthanasie bij mensen met ernstige lichamelijke ziekten. Bij psychische problemen, voltooid leven of dementie is veel minder draagvlak voor euthanasie, hoewel het wél toeneemt’, schrijven de onderzoekers.
Euthanasie bij wilsonbekwame mensen met dementie is wel toegestaan, bleek uit een oordeel van de Regionale Toetsingscommissies Euthanasie. Lees ook wat verpleegkundigen moeten weten over euthanasie bij dementie.
Meer artsen verwijzen
De toegenomen acceptatie van euthanasie is ook onder artsen te merken: artsen die euthanasie niet zelf willen of kunnen uitvoeren verwijzen vaker door naar collega’s die dat wel doen. Meer mensen vinden een alternatief als een arts weigert euthanasie uit te voeren, zoals bij de Levenseindekliniek, zegt het Nivel.
Kanker
Het aantal mensen dat overlijdt aan kanker is toegenomen van 40000 in 2003 tot ruim 45000 in 2017, en ook dat verklaart deels de stijging van het aantal euthanasiegevallen. Vooral kanker is een aanleiding voor een euthanasieverzoek, en bij kanker wordt euthanasie ook relatief vaak uitgevoerd. Mensen met hart- en vaatziekten hebben veel minder euthanasieverzoeken, en hun verzoeken worden ook minder vaak uitgevoerd. Dat de groep ouderen is gegroeid is ook een logische verklaring voor meer meldingen van euthanasie, schrijven de onderzoekers.
Daling in 2018
De onderzoekers hebben ook geprobeerd te achterhalen hoe het komt dat er in 2018 juist minder euthanasiegevallen waren dan het jaar ervoor. Van 6500 meldingen van euthanasie in 2017 daalde dit cijfer met 7 procent naar 6162 meldingen in 2018. Een duidelijke verklaring voor deze daling hebben de onderzoekers niet kunnen vinden. De minister schrijft in een reactie de cijfers over 2018 mee te nemen in de volgende evaluatie van de Euthanasiewet. Dan wordt ook de houding van artsen tegenover euthanasieverzoeken uitgebreider onderzocht. Deze evaluatie verschijnt in 2022.
Palliatieve sedatie wordt veel vaker toegepast dan voorheen, deze stijging onderzoekt ZonMw. Leer ook beter te observeren bij palliatieve sedatie met adviezen van een gepromoveerde specialist ouderengeneeskunde.
