Wanneer is je cliënt met dementie eigenlijk niet meer in staat om te stemmen tijdens de verkiezingen? Tijdschrift voor Verzorgenden vraagt het aan Julie Meerveld van Alzheimer Nederland.
Krijgen jullie veel vragen over stemmen voor mensen met dementie?
‘Jazeker. Mensen willen bijvoorbeeld weten of iemand met dementie kan stemmen, en wanneer je moet zeggen: dat kan nu niet meer.’
En? Wanneer kan iemand met dementie niet meer stemmen?
‘Ten eerste: de meeste mensen met dementie kunnen nog steeds stemmen. Het is dus zeker niet zo dat het stemrecht automatisch stopt als iemand dementie krijgt. Eigenlijk zijn er een paar voorwaarden waar je aan moet voldoen als je wilt stemmen. Je moet weten op welke politieke partij je wilt stemmen, zelfstandig in je eentje het stemhokje in kunnen gaan, het stembiljet kunnen uitvouwen, en het vakje aan kunnen kruisen van de politicus waar je op stemt. Als iemand met dementie hier niet meer toe in staat is, dan maakt dit stemmen onmogelijk.’
Mag je als verzorgende mee het hokje in om te helpen?
‘Nee. Bij mensen met een lichamelijke beperking mag dit wel, maar bij mensen met alleen een cognitieve beperking mag dit niet. Je mag natuurlijk wel een cliënt naar het stembureau begeleiden. Maar hij moet alleen het stemhokje in.’
Kan iemand met dementie ook iemand machtigen?
‘Jazeker, maar daarvoor moet hij wel zijn handtekening kunnen zetten. Als dit niet lukt, dan gaat het over.’
Hoe weet je of iemand nog weloverwogen voor een bepaalde partij kan kiezen?
‘Dat merk je wel in gesprekken. Maar weet je: het belangrijkste is dat je je er bewust van bent dat de meeste mensen met dementie kunnen stemmen. Er heerst al snel het idee dat iemand met dementie opeens niets meer kan, maar dat is onzin, en dit ervaren mensen met dementie ook als heel vernederend.’
Het zal bij verzorgenden toch wel meevallen met dit vooroordeel?
‘Vergis je niet, zelfs artsen stappen wel eens in de valkuil dat ze niet fatsoenlijk met iemand met dementie denken te kunnen praten. Zo vertelde iemand mij dat zodra de arts haar de diagnose dementie gaf, hij zich meteen tot de partner richtte tijdens de rest van het gesprek. Iedereen is wilsbekwaam, tot het tegendeel is bewezen. En dat geldt ook voor mensen met dementie.’
Wat kun je als verzorgende doen om je cliënt bij het stemmen te ondersteunen?
‘Verzorgenden kennen hun cliënt vaak wel goed, maar kunnen altijd informeren naar of hij zich bezighoudt met de verkiezingen. Als je twijfelt of je cliënt in staat is tot stemmen, kun je dit ook overleggen met de familie. Als je cliënt wil stemmen, kun je het openvouwen van het biljet en het aankruisen oefenen. Ook kun je je cliënt 15 maart nog eens attenderen op het stemmen, zodat hij dit niet vergeet.’
Als de cliënt altijd op de ChristenUnie stemde en opeens op een partij met totaal andere normen en waarden, kan dat een teken van wilsonbekwaamheid zijn?
‘Nee hoor, iedereen kan verschuiven qua politieke voorkeur. Net zoals politici ook wel eens een verschuiving maken in de Tweede Kamer.’
Hoe dementievriendelijk zijn de politieke partijen eigenlijk? En welke ontlast de mantelzorger het meest? Alzheimer Nederland zet het hier op een rij >>
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account