Het is de vraag of sucrose werkt bij de pijnstilling van kinderen ouder dan vier weken.
Casus
Op de afdeling chirurgie-zuigelingen krijgen pasgeborenen jonger dan vier weken orale sucrose bij een ingreep die kortdurend pijn geeft, zoals een venapunctie. Eerdere studies toonden aan dat de pijnreacties bij deze groep tijdens of na de pijnlijke ingreep verminderden.2 Maar bij kinderen vanaf vier weken is dat onbekend. Wat zegt de literatuur?
1 Formuleer je vraag
(P=patiënt of probleem, I=interventie, C=vergelijking en O=uitkomst)
P= Kind ouder dan vier weken
I= Sucrose of andere zoete oplossingen
C= Geen sucrose
O= Pijn
2 Zoeken
a Strategie
We zochten naar systematic reviews en gerandomiseerde studies (RCT’s) in Cochrane, Pubmed en CINAHL.3 Zoektermen: oral sucrose, sweet solutions, pain reduction, analgesia, infants, children.
b Resultaten
We vonden twee systematic reviews (SR’s): een die de effectiviteit van sucrose of glucose als pijnstiller bij vaccinaties bij kinderen van 1 tot 12 maanden beschrijft4, en een andere over de pijnstillende werking van zoete stoffen bij pijnlijke ingrepen bij kinderen van 1 tot 16 jaar.5
3 Beoordelen resultaten
Inclusiecriteria voor de eerste SR waren RCT’s, zuigelingen van 1 tot 12 maanden, sucrose, glucose of een andere zoete oplossing in vergelijking met water of geen interventie, toegediend tijdens een pijnlijke handeling en huilgedrag, pijnscore (volgens gevalideerde schalen) en fysiologische metingen als uitkomsten.4 In totaal zijn veertien RCT’s geïncludeerd. Deze studies zijn allemaal van goede kwaliteit. Blindering van de randomisatie is in twaalf RCT’s vermeld. De systematic review is goed uitgevoerd. Twee onafhankelijke onderzoekers beoordeelden de studiekwaliteiten en de resultaten. Meningsverschillen werden opgelost door consensus. Het is niet duidelijk of in de selectie van studies ook soortgelijke stappen zijn gezet.
In totaal zijn in de veertien RCT’s 1674 injecties gegeven. Uit zes studies met in totaal 373 patiënten blijkt een significante vermindering van huilen bij gebruik van sucrose- of glucoseoplossingen na een injectie. In de overige studies is de afname van huilgedrag echter niet statistisch significant.
De SR-onderzoekers geven toe dat de bevindingen van de studies moeilijk te vergelijken en te interpreteren zijn, als gevolg van de gemeten variabele factoren. Naast variatie in de concentratie, hoeveelheid, soort zoete oplossing, en het tijdstip werden in sommige studies ook andere interventies verricht, zoals plaatselijke verdovende crème en afleiding. Deze heterogeniteit van de studies maakte verdere meta-analyse onmogelijk.
De tweede systematic review beschrijft studies over de effectiviteit van zoete oplossingen als pijnstiller bij oudere kinderen.5 De onderzoekers hanteerden dezelfde inclusiecriteria als de eerste systematic review, maar richtten zich op kinderen van 1 tot 16 jaar. Ook deze SR is goed uitgevoerd. In totaal zijn vier RCTs geïncludeerd. Twee studies zijn uitgevoerd bij peuters en kleuters. Deze studies met 80 patiënten leverden tegenstrijdige resultaten op en de meta-analyse gaven een niet-significant resultaat. Twee studies zijn uitgevoerd bij kinderen van 4 tot 16 jaar. Uit deze twee studies bleek bij 111 patiënten geen verschil in pijnscores wanneer een kind gezoete of ongezoete kauwgum kreeg voor een vaccinatie of bloedprik.
4 Conclusie en toepassing
Het geven van sucrose of glucose voor injecties geeft een matige afname van huilen en de huilduur bij zuigelingen van 1 tot 12 maanden. Hoewel de resultaten bemoedigend lijken, is verder onderzoek nodig om de verschillende concentraties en hoeveelheden van sucrose (of andere zoete oplossingen) met elkaar te vergelijken. Voor kinderen ouder dan 1 jaar is er onvoldoende bewijs voor het effect van zoete oplossingen tijdens kortdurende pijnlijke procedures.
5 Evaluatie
In het Emma Kinderziekenhuis/AMC Amsterdam zal het gebruik van orale sucrose bij kinderen tot 1 jaar worden besproken met de kinderartsen en apotheker om te komen tot een doseringsadvies. Verder onderzoek naar de effectiviteit bij verschillende concentraties en doseringen wordt overwogen. Bij kinderen ouder dan 1 jaar zal sucrose als pijnstilling niet worden geïmplementeerd.
Tekst Margo Jansen, Jolanda Maaskant1
Noten
1. Margo Jansen is senior kinderverpleegkundige en Jolanda Maaskant is stafmedewerker kwaliteit en onderzoeker, beiden werkzaam in het Emma Kinderziekenhuis/AMC in Amsterdam. Contact: m.g.jansen@amc.nl
2. Stevens B, Yamada J, Ohlsson A. Sucrose for analgesia in newborn infants undergoing painful procedures. Cochrane Database of Systematic Reviews 2010, Issue 1. Art. No.: CD001069. DOI: 10.1002/14651858.CD001069.pub3.
3. Pubmed: www.pubmed.gov, Cochrane: www.cochrane.org , Cinahl: http://www.ebscohost.com/biomedical-libraries/the-cinahl-database
4. Harrison D, Stevens B, Bueno M, et al. (2010). Efficacy of sweet solutions for analgesia in infants between 1 and 12 months of age: a systematic review. Archives of Disease in Childhood, 95(6):406–413.
5. Harrison D, Yamada J, Adams-Webber T, et al. (2011) Sweet tasting solutions for reduction of needle-related procedural pain in children aged one to 16 years. Cochrane Database of Systematic Reviews 2011, Issue 10. Art. No.: CD008408. DOI: 10.1002/14651858.CD008408.pub2.
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account