Expertteams verbeteren zorg vanuit verpleegkundig perspectief

Sinds kort werkt de afdeling longgeneeskunde van het St. Antonius Ziekenhuis Utrecht/Nieuwegein met expertteams onder leiding van verpleegkundigen. Het doel is tweeledig: de zorg verbeteren, en invulling geven aan de functiedifferentiatie mbo-hbo.

Er zijn nu acht expertteams, waarvan de meeste zich richten op veel voorkomende ziektebeelden op de afdeling longgeneeskunde zoals COPD en pulmonale hypertensie. In deze teams werken verpleegkundigen, medisch specialisten, polimedewerkers en studenten samen om de zorgprocessen te verbeteren.

Eilandjescultuur doorbreken

‘In de expertteams werken verschillende disciplines samen’, vertelt afdelingshoofd en bedenker Arnoud Rietveld. ‘Zo willen we de scheidslijnen in het ziekenhuis doorbreken.’ Een voorbeeld daarvan is dat twee verpleegkundigen van de verpleegafdeling tegenwoordig ook deels op de poli werken. Maud van der Wijden, voorzitter van het expertteam pulmonale hypertensie is daar één van. ‘De reacties van patiënten zijn positief’, vertelt ze. ‘Ze vinden het prettig een bekend gezicht te zien op de afdeling. Maar ook voor collega’s is het handig dat ik poli en verpleegafdeling combineer. De drempel om even de poli te bellen is lager, en als ik op de afdeling ben kunnen ze vragen direct aan mij stellen.’ Uiteindelijk moeten de verbetertrajecten van de expertteams ook leiden tot meetbare resultaten zoals een kortere ligduur en minder heropnames.

Functiedifferentiatie

Met de expertteams geeft de afdeling ook invulling aan de differentiatie tussen mbo- en hbo-verpleegkundigen. Hbo-verpleegkundigen trekken de kar. ‘Door zo’n expertteam te leiden word je uitgedaagd om de regierol op je te nemen waar je voor bent opgeleid’, is de ervaring van Van der Wijden. Als extra ondersteuning voor hun voorzittersrol krijgen de verpleegkundigen onder andere een training in werken volgens de scrum-methode.

Rol mbo’ers

Ook de mbo-verpleegkundigen op de afdeling zijn enthousiast over de expertteams. ‘Het onderscheid tussen hbo en mbo komt op een natuurlijke manier tot uiting’, vindt Van der Wijden. ‘Ik heb bijvoorbeeld doelen gemaakt en een to do-bord, en mbo-verpleegkundigen opperden uit zichzelf dat zij bepaalde taken wel wilden oppakken. Ook zij kunnen zich dus onderscheiden.’

Personeelstekort

Dat verpleegkundigen enthousiast zijn over de expertteams, blijkt ook uit het feit dat de afdeling longgeneeskunde als een van de weinige niet te kampen heeft met een personeelstekort. ‘Omdat er ruimte is voor verpleegkundig leiderschap en onderzoek, willen hbo-verpleegkundigen graag op deze afdeling werken’, merkte Rietveld op. ‘Dat zien we terug in de reacties op vacatures.’

Efficiënter dan werkgroepen

Op de vraag hoe de verpleegkundigen hun teamtaken inpassen binnen de toch al hoge werkdruk, antwoordt Rietveld dat zij netto niet veel meer tijd kwijt zijn. ‘De teams zijn efficiënter dan alle losse werkgroepen die we eerst hadden.’ Volgens Van der Wijden komt dat doordat de teamleden zich concreter bezighouden met een ziektebeeld waar ze echt in geïnteresseerd zijn. ‘Vroeger waren er bijvoorbeeld losse werkgroepen voor materialen en voor folders, en dan nam niemand echt het voortouw. Nu zorg je er met je team voor dat alles geregeld is voor jouw ziektebeeld, dus bijvoorbeeld ook dat de materialen er zijn en dat de folder up-to-date is. Dat geeft veel meer energie. En het verantwoordelijkheidsgevoel is groter.’