Veruit de meeste meldingen van covid-19 als beroepsziekte kwamen uit de verpleeg- en verzorgingshuizen (48%) en ziekenhuizen (30%), zo staat in het NCvB-rapport Kerncijfers Beroepsziekten 2021. Op de derde plek staan de gehandicaptenzorg en ggz met bijna 6%. Ook uit sectoren als de industrie en het onderwijs kwamen meldingen.
Bij ruim de helft van de besmettingen hadden de medewerkers onbeschermd contact met covid-patiënten gehad; zo blijkt uit de registraties van de bedrijfsartsen.
Onderschatting van werkelijkheid
Het NCvB-rapport stelt dat het aantal meldingen van covid-19 als beroepsziekte een onderschatting is van het werkelijke aantal gevallen. Dat komt onder andere doordat in het begin van de pandemie nog niet systematisch werd getest – pas sinds juni 2020 kon ook bij milde klachten getest worden.
Daarnaast verloopt covid-19 veelal mild of asymptomatisch, en komen zieke medewerkers vaak pas na 4 weken in contact met de bedrijfsarts. Dit leidt tot onderrapportage van het aantal gevallen.
Helft was langer dan een maand ziek
Bij ongeveer de helft van de meldingen van covid-19 als beroepsziekte duurde het verzuim langer dan 1 maand, en in 7 gevallen was sprake van blijvende beperkingen. Het NCvB plaatst hierbij een kanttekening dat betrouwbare informatie over het totaal aantal positief geteste medewerkers ontbreekt. Dit betekent dat deze cijfers met de nodige terughoudendheid moeten worden geïnterpreteerd.
Seh-verpleegkundige Marcel van Loon raakte in maart 2020 besmet met covid-19, heeft nog steeds zenuwpijn en zit in een scootmobiel. Hij pleit voor een fonds voor álle zorgverleners met blijvende schade door covid-19.
Flinke stijging in aantal meldingen
De besmettingen met covid-19 waren in 2020 goed voor ongeveer 40% van het aantal gevallen van beroepsziekten in Nederland. Ze zorgden ook voor een flinke stijging in het aantal meldingen: in 2018 en 2019 werden er respectievelijk 3854 en 3691 gevallen gemeld. In 2020 waren dat bijna 5000 meldingen.
In de meldingen van covid-19 als beroepsziekte zijn twee duidelijke pieken te zien die overeenkomen met de twee grote coronagolven in Nederland. De eerste piek ligt rond mei en juni, de tweede en grotere piek in december. Dat laatste is volgens het NCVB een gevolg van de coronagolf in het najaar, en deels een ‘veegeffect’ doordat de bedrijfsartsen hun meldingen voor het eind van het kalenderjaar administratief wilden afronden.
Huidklachten door handschoenen en maskers
Ook huidaandoeningen als beroepsziekte werden in 2020 wat meer gemeld voor de gezondheidszorg. Dit waren meldingen van allergische reacties op desinfectans, handschoenen en mondneusmaskers. De meeste klachten konden worden opgelost met adviezen voor huidverzorging.
Niet méér psychische klachten zorgpersoneel
In 2020 melden bedrijfsartsen 1821 psychische beroepsziekten (vooral overspannenheid en burn-out). Net als voorgaande jaren kwam ongeveer een kwart van deze meldingen uit de sector gezondheidszorg. De hoge werkdruk wordt in deze sector het meest genoemd als hoofdoorzaak (31%). Problemen met roostering worden minder vaak gemeld als oorzaak (5%).
