De 667 ondervraagde verpleegkundigen en verzorgenden (uit ziekenhuis, ggz en vvt) geven aan dat het elektronische patiëntendossier hen wel ondersteunt in hun dagelijkse zorgverlening, maar de meesten twijfelen hoe compleet en relevant de informatie in het dossier daadwerkelijk is. Daarnaast vindt het grootste deel van de ondervraagden de gebruiksvriendelijkheid van het gebruikte EPD te wensen overlaten. ‘We zijn er dus zeker nog niet met het EPD’, concludeert Nivel-onderzoeker en wijkverpleegkundige Kim de Groot.
Classificatie
Opvallend in het onderzoek is dat het werken met een classificatiesysteem, bedoeld om de kwaliteit van documentatie te vergroten, niet maakt dat verpleegkundigen zich wel ondersteund voelen. Zo’n 18 procent, met name in de verpleeghuizen, weet eigenlijk zelf niet zeker of zij wel of niet werkt met een classificatie- of ordeningssysteem als Gordon, Omaha System of NANDA-I, NIC en NOC in het EPD. ‘Sommige ondervraagden noemden bijvoorbeeld steeds de naam van de software, in plaats van het gebruikte classificatiesysteem’, geeft Nivel-onderzoeker en wijkverpleegkundige Kim de Groot aan.
‘Informatie in EPD incompleet’
Dat maakt vervolgens dat informatie in het EPD voor andere collega’s incompleet of irrelevant is, legt De Groot uit. ‘En dat is wat we terugzien in het onderzoek. Als jij niet weet hoe en waar je informatie kwijt moet en in welke taal, doet dat af aan betrouwbaarheid en kwaliteit van de informatie in het dossier.’
Een paar jaar geleden pleitte beroepsvereniging V&VN ook voor meer eenheid en een gezamenlijke taal, bijvoorbeeld om de overdracht tussen zorginstellingen te verbeteren.
Verpleegkundig proces
Het grootste probleem in het werken met de EPD’s is volgens de onderzoeker echter vooral de gebruiksonvriendelijkheid van de software. ‘Er zijn zoveel ICT-ontwikkelaars die allemaal op een andere manier de classificatiesystemen hebben ingebouwd. Omaha System ziet er bij de ene organisatie compleet anders uit dan bij de andere, bijvoorbeeld. We zien in de resultaten ook dat zorgverleners de fasen van het verpleegkundig proces niet of onhandig terugzien in de software van het EPD’, licht De Groot toe.
Thuiszorg
Van de drie onderzochte sectoren voelen verpleegkundigen en verzorgenden in de thuiszorg zich het meest ondersteund door het EPD. De zorgverleners in deze sector maken het meest gebruik van classificatiesystemen (met name Omaha System: 31,5 procent). ‘Dat is niet vreemd, want sinds 2017 is het immers wettelijk verplicht dat thuiszorgorganisaties werken met classificatiesystemen in het EPD’, aldus De Groot. Verpleegkundigen in ziekenhuis en verpleeghuis voelen zich slechts in beperkte mate ondersteund door het EPD.
Als verpleegkundigen betrokken zijn bij de inrichting van het EPD, verbetert dat de kwaliteit van verslaglegging. Dat blijkt uit Nederlands onderzoek uit 2018. Hoe kun jij daar een bijdrage aan leveren? Lees het hier.
Sinds zo’n 3 jaar werken we samen met een landelijke gebruikersgroep van dezelfde EPD-gebruikers aan het afstemmen van het Verpleegkundig dossier op de behoeften van de verpleegkundigen. Uitgangspunt is een standaard inrichting die we gezamenlijk beoordelen en bijstellen. Van elk ziekenhuis neemt 1 persoon (CNIO, verpleegkundig coordinator of soms functioneel beheerder met verpleegkundige achtergrond) deel aan deze gebruikersgroep en worden maandelijks 3 nieuwe verbeterwensen door de leverancier in behandeling genomen. Naast de verbetering van het systeem draagt ook de onderlinge interactie tijdens de kwartaalbijeenkomsten bij aan nieuwe ontwikkelingen, begrip en inzicht in de aanpak van andere instellingen en uitwisseling van ideeen. De EPD-leverancier is faciliterend en zorgt voor de bijeenkomsten (fysiek of online) en beheert een gezamenlijke website waar informatie onderling wordt uitgewisseld. De ervaringen van alle partijen zijn nog steeds bijzonder positief!
PS1. de ondersteuning van de classificatiesystemen (Gordon/Carpenito en Nanda-Noc-Nic) is onderdeel van het EPD en wordt naar wens van de meerderheid van de gebruikers bijgesteld. Leverancier en gebruikers trekken samen hierin op.
PS2. De 3 maandelijkse verbeteringen komen voort uit een lijst met verbeterwensen waar 1x per maand d.m.v. stemmen 3 wensen uit worden gehaald om door de leverancier te ontwikkelen.
Bij het ontwikkelen van elektronische dossiers wordt de gebruiker nog steeds niets gevraagd. Vorm een commissie van afdelingsverpleegkundige, het liefst diegene die niet zoveel heeft met computers. Ga met die mensen bouwen, de ICT is dan uitvoerder.
Bij een scholing over OMAHA kwam aan het eind de mededeling dat de praktische uitvoering afhankelijk van het computersysteem was. Ja hoe moet je dan het geleerde toepassen?