Eerder onderzoek heeft nooit aangetoond dat scopolaminebutyl effect heeft op reutelen in de stervensfase, maar die onderzoeken waren gericht op de behandeling van dit symptoom.
Omdat buscopan slijm niet oplost maar wel het ontstaan ervan kan voorkomen, kan preventieve toediening van scopolaminebutyl een logischere stap zijn. Dit is wat de onderzoekers van Erasmus MC hebben onderzocht.
Minder reutelen, niet meer bijwerkingen
Wat bleek: bij patiënten die preventief scopolaminebutyl toegediend kregen vanaf het moment dat de stervensfase werd herkend, kwam reutelen half zo vaak voor als bij patiënten die een placebo kregen. De patiënten die scopolaminebutyl kregen, hadden niet vaker last van bijwerkingen zoals rusteloosheid, droge mond en urineretentie.
‘Medicatie tegen reutelen behandelt vooral de familie’, stelt longarts Sander de Hosson in zijn gastblog Doodgaan doen we grotendeels op dezelfde manier. ‘Zoals vaker bij gebeurtenissen in en rond het sterfbed is geruststelling op zijn plaats.’
Aan het onderzoek deden iets meer dan 150 patiënten mee. Bij opname in het hospice gaven zij toestemming om deel te nemen. Op het moment dat de stervensfase werd herkend, werd gestart met scopolaminebutyl of placebo (4 maal daags subcutane toediening). Verpleegkundigen beoordeelden en rapporteerden iedere 4 uur of er sprake was van reutelen en van bijwerkingen van scopolaminebutyl.
Reutelen verontrustend maar onschadelijk
Reutelen komt bij ongeveer een derde van de patiënten in de stervensfase voor. Het ontstaat doordat mucus zich ophoopt in de bovenste luchtweg. De stervende patiënt is niet meer in staat het mucus op te hoesten. Hoewel het familieleden en naasten vaak verontrust, zijn er volgens longarts Sander de Hosson geen aanwijzingen dat patiënten zelf hinder ondervinden van reutelen.
Nog niet opgenomen in richtlijnen
In sommige hospices wordt scopolaminebutyl al preventief toegediend bij patiënten in de stervensfase. Of dit ook opgenomen gaat worden in richtlijnen, is nog niet duidelijk. Daar is nog debat over, stelt specialist ouderengeneeskunde en hoofdonderzoeker Jet van Esch in een podcast van JAMA.
Meer leren over hoe je symptomen in de stervensfase kunt verlichten? Kom naar het Jaarcongres Palliatieve Zorg op 16 februari 2022 in Ede. Met onder andere longarts en voorvechter van palliatieve zorg Sander de Hosson. Schrijf je nu in!
De Buscopan wordt in het verleeghuis wisselend ingezet. Meestal wanneer het reutelen al duidelijke vormen aanneemt. Zoals ik nu begrijp dus vaak te laat gestart en te laag gedoseerd.
Waar ik voor pleit is om ook de wisselligging niet te vergeten. Een andere houding kan een hoestreflex opleveren waardoor het mucus weg gehoest wordt, of het kan vrij weglopen uit de mond of is niet meer hoorbaar achter in de keelholte.
Goedemorgen.
Ik heb veel gewaakt bij terminale patiënten. Thuis of in een verpleeghuis.
Het reutelen in de stervensfase is onprettig voor de aanwezige familie, maar de patiënt zélf merkt er m.i weinig van.
Ik vind het derhalve schokkend dat men mensen in de stervensfase placebo ’s geeft in het kader van experiment tbv familie.
Ik heb daar moeite mee.
Ik ben dat helemaal met je eens.
Ik vind dat respectloos en onetisch
Beste Elisabeth, zoals in het artikel vermeld staat, gaven de patiënten bij opname in het hospice toestemming voor hun deelname aan het onderzoek. Zij waren zich ervan bewust dat ze een placebo zouden kunnen krijgen. In de podcast die onderaan het artikel vermeld staat, vertelt de onderzoekster meer over de ethische kant van dit onderzoek. Wellicht nog interessant om te luisteren? Groeten van de redactie
Heeft de dosis buscopan dezelfde werking als scopolamine? Wat is de verhouding hiervan? Want ik zocht de prijs op en buscopan is tot de helft goedkoper dan scopolamine (in België).
Beste Stan, helaas kunnen wij deze vraag niet beantwoorden. Het is raadzaam om hierover een arts te contacteren. Groeten van de redactie