8 tips om ziekteverzuim bij zelfsturende teams te voorkomen

1. Plan gesprekken over welzijn in: ‘Het valt me op dat als teams overgaan naar zelfsturing ze vooral heel veel gaan regelen met elkaar. Dat is logisch. Er is namelijk veel te regelen. Maar het is ook belangrijk om niet alleen in de actie te gaan zitten, maar óók de verbinding met elkaar te zoeken. Dus maak tijd en ruimte om de vraag “Hoe werken we samen, zodat we ons goed voelen in het team?” te bespreken met elkaar. Bespreek als team hoe iedereen er bijzit, en waar de schoen wringt. Op die manier signaleer je veel eerder wanneer een zorgmedewerker lijkt af te haken, en kun je hier tijdig op inspelen.’

2. Ga op zoek naar hoe HRM/ P&O het team kan ondersteunen bij verzuim: ‘Wij zien dat de rol van P&O verandert wanneer teams meer eigen verantwoordelijkheden krijgen. Hierin is het voor P&O soms ook zoeken hoe de teams goed te kunnen ondersteunen bij verzuim.’

3. Wees bewust van werkdruk: ‘Werkdruk is een belangrijke veroorzaker van verzuim. We signaleren dat er meer werkdruk wordt ervaren door teams als ze zelfstandig gaan werken: ze hebben er taken en rollen bij. We horen vaak: “We zijn altijd met ons werk bezig.” Het is belangrijk dat teams zich ervan bewust zijn dat ze soms ook hun eigen werkdruk kunnen veroorzaken en zich de vraag stellen: waarom doen we dat en kan het ook anders? Probeer uit te zoeken waar bij elk teamlid de spanning en de druk zit, zodat je hier samen iets op kunt bedenken. Het is belangrijk om uit te vinden wat de druk veroorzaakt, omdat werkdruk dus ook een ervaring is. Hierbij is het belangrijk om aan te geven dat wat voor de een werkdruk is, dat voor de ander niet zo wordt ervaren. Daarom kun je als team met elkaar bespreken hoe je de druk kan verdelen, rekening houdend met ieders behoefte.”

4. Zorg dat er tijd voor gesprekken wordt ingedeeld: ‘Al met al hebben teams tijd nodig om dit gesprek met elkaar te voeren. En ook om elkaar te leren kennen, te leren vertrouwen, te kunnen signaleren als ze zich niet goed voelen, etcetera. In sommige organisaties krijgen teams nauwelijks tijd om dat met elkaar te doen. Een tip voor organisaties is om teams die tijd te gunnen en hen ook te ondersteunen bij het voeren van dat gesprek met elkaar. Dat zal dan misschien in het begin wat ten koste gaan van de productiviteit, maar dat gaat zich op termijn terug verdienen. Kaart dit onderwerp als team aan, wanneer je vindt dat je hier te weinig tijd voor krijgt.’ 

5. Maak gebruik van een coach, als die er is: ‘Als er iemand is aangesteld die als taak heeft om het welzijn van de anderen in de gaten te houden, en hier regelmatig naar te informeren, kan dit helpen Voor een coach is het soms makkelijker om dingen bespreekbaar te maken dan door teamleden zelf. Een coach kan helpen om belangrijke zaken ‘op tafel te krijgen. Als er geen coach is, vraag hier dan om.’

6. Maak gebruik van Marieke Werkt: ‘Marieke Werkt is een initiatief van Vernet en 0/24 waarbij ze online tips geeft via een gratis online mini-programma: ‘Grip op Verzuim en Regie bij Zelfsturing’. Een programma voor teams zal binnenkort worden aangeboden waarbij teams zelf leren om ook met het spelen van een spel in gesprek te gaan over welzijn en ziekteverzuim in hun team. Ook biedt Marieke Werkt een gratis online mini-programma: ‘Grip op Verzuim en Regie bij Zelfsturing’.’

7. Probeer zoveel mogelijk werk en privé gescheiden te houden:  ook al is dat soms heel lastig. Bijvoorbeeld in de thuiszorg hebben zorgmedewerkers het gevoel dat ze altijd bezig zijn met het werk. 

8. Stel je grenzen: ‘Door meer eigen verantwoordelijkheid als team te hebben bij zelfsturende teams, kunnen teams mogelijk ‘doorslaan’ in hun gevoel van verantwoordelijkheid. Dit uit zich dan bijvoorbeeld in regels als: “Je moet altijd bereikbaar zijn voor iedereen.” Soms slijten deze regels erin zonder dat een team het in de gaten heeft. Het wordt onderdeel van de cultuur van een team. Soms gelden er in teams ook regels als “je moet het altijd druk hebben” en “als je op tijd naar huis gaat dan heb je het niet druk”. Overwerken/ langer werken is een must geworden. Dit geeft veel druk voor teamleden, ook in hun privésituatie en de kans op ziek worden of iets dergelijks neemt daarmee dan mogelijk toe. Stel je zelf de vraag: hoe is de balans tussen werk en privé voor jou? Hoe denken teamleden erover en is het iets om met elkaar te bespreken? Welke ongeschreven regels hebben wij als team en hoe stel je zelf grenzen en ben je daar ook duidelijk in?’

Het verzuimpercentage onder werknemers stijgt wanneer zorgorganisaties overgaan tot zelfsturing. Lees meer>>