Bij deze medicijnen ervaren vrouwen meer bijwerkingen dan mannen

Groot Nederlands onderzoek wijst uit bij welke medicatie vrouwen meer bijwerkingen ervaren dan mannen, en andersom.

Onderzoekers namen alle bijwerkingen onder de loep die van 2003 tot 2017 werden gemeld bij bijwerkingencentrum Lareb. Bij 15% van de combinaties van medicatie en bijwerkingen bleken sekseverschillen te bestaan. Die sekseverschillen vielen in 90% van de gevallen uit in het nadeel van de vrouwen: zij rapporteerden vaker bijwerkingen dan mannen.

Schildklierhormonen en antidepressiva

Vrouwen rapporteerden meer bijwerkingen bij schildklierhormonen, TNF-alfa-remmers zoals infliximab, adalimumab en etanercept, bepaalde antidepressiva zoals mirtazapine en venlafaxine, en adhd-medicatie. Over het algemeen rapporteerden vrouwen vaker misselijkheid, haaruitval en hoofdpijn dan mannen. Mannen rapporteerden dan weer vaker agressie en seksuele problemen.

Bij sommige medicatie hadden mannen en vrouwen vooral andere bijwerkingen. Bij antidepressiva in de SSRI-categorie (zoals citalopram) rapporteerden vrouwen bijvoorbeeld meer duizeligheid en misselijkheid, terwijl mannen meer agressie en seksuele problemen ervoeren.

Oorzaken van de verschillen

Een belangrijke oorzaak voor de sekseverschillen zou kunnen zijn dan mannen of vrouwen bepaalde medicatie vaker gebruiken, maar daar is in dit onderzoek voor gecorrigeerd. De sekseverschillen kunnen er volgens de onderzoekers mee te maken hebben dan vrouwen gemiddeld een lager lichaamsgewicht hebben, en standaarddoseringen voor hen dus relatief zwaarder zijn dan voor mannen. Een andere mogelijke oorzaak is dat vrouwen bepaalde bijwerkingen zoals haaruitval of toename van lichaamsbeharing eerder als hinderlijk zullen ervaren, licht onderzoeker Eugène van Puijenbroek toe in het Medicijnjournaal van Instituut Verantwoord Medicijngebruik. Ook kunnen vrouwen meer last hebben van bijwerkingen omdat zij gemiddeld meer medicatie tegelijkertijd gebruiken.

Onderzochte bijwerkingen

Het onderzoek was een samenwerking van Lareb, Rijksuniversiteit Groningen en UMC Groningen. De onderzoekers keken naar de combinaties van specifieke medicijnen en bijwerkingen. Bijwerkingen die logischerwijs alleen bij mannen of vrouwen voorkomen, zoals gynaecologische bijwerkingen, werden niet meegenomen in de analyse. Ook medicijnen die maar door een kleine groep mensen gebruikt werden, deden niet mee. In totaal ging het om meer dan 2500 combinaties van medicijnen en bijwerkingen. De onderzoeksresultaten werden gepubliceerd in het British Journal of Clinical Pharmacology.