Morgen vindt het ‘Symposium Onderwijs Palliatieve Zorg: Kijk je naar de ziekte of zie je een mens?’ plaats. Het is zo’n congres dat een paar decennia eerder gehouden had moeten worden. Maar omdat we in Nederland al net zo lang drukdoende zijn met professionele doodsontkenning, gebeurde dat niet.
Het congres biedt onder meer docenten en opleidingscoördinatoren de mogelijkheid een overzicht te krijgen van ‘de onderwijsmarkt’ op gebied van palliatieve zorg: wat zijn best practices, welke tools zijn er al? Geneeskundeopleidingen, maar ook hbo-v’s en ROC’s die verpleegkunde in hun pakket hebben, staan steeds meer onder druk om goed onderwijs aan hun studenten en leerlingen aan te bieden over palliatieve zorgverlening. Dat zit anno 2019 nog steeds nauwelijks in de opleidingen ingebakken.
Even voor de beeldvorming… In Nederland kunnen studenten geneeskunde nog steeds afstuderen tot arts zonder dat zij een ongeneeslijk zieke of stervende persoon van dichtbij hebben gezien, laat staan gesproken, laat staan behandeld en begeleid te hebben. Het is dus niet zo vreemd dat dokters met hun mond vol tanden staan als zij in de praktijk geconfronteerd worden met patiënten die ongeneeslijk ziek zijn en op korte termijn zullen sterven.
Het gros van de dokters, en even goed geldt dit voor verpleegkundigen en verzorgenden, kan daar niets aan doen. Het hele systeem van de gezondheidszorg (en opleidingen van dokters, verpleegkundigen en verzorgenden maken daar nou eenmaal onderdeel van uit) is gebaseerd op professionele doodsontkenning. De Western Death Machine, zoals de Ierse auteur Kevin Toolis dat zo treffend noemt in zijn boek My father’s wake, rules. Dat betekent dat de gezondheidszorg uitsluitend en alleen is gefocust op ‘mensen beter maken’. Alles wat buiten die scope valt, valt af. Dus nee, we staan niet met lege handen tegenover die man of vrouw met uitgezaaide kanker, we hebben nog wel ergens een behandeling, toch? Nee, dementie is niet dodelijk, we zijn hard op weg hét medicijn te vinden dat mensen met dementie zal genezen. Toch?
Het is dank zij die illusie dat zorgprofessionals in hun opleiding tot nu toe nimmer hebben geleerd hoe ze aandacht moeten geven aan ongeneeslijk zieken en stervenden. Of hoe ze hen moeten begeleiden. Of wat ze voor hen kunnen betekenen, op lichamelijk, spiritueel, sociaal of emotioneel gebied.
Gelukkig bestaat er voor de mensheid een mogelijkheid tot evolutie. Zoals we nu een auto gebruiken in plaats van een paard, zoals we nu Whatsapp gebruiken in plaats van perkament en zoals we nu een stofzuiger hebben in plaats van veger en blik, zo kunnen we ook zorgprofessionals evolueren: van werknemers die zich behoorlijk onthand voelen als een ziekte ongeneeslijk blijkt te zijn en het sterven uitlokt, tot werknemers die over de kennis en vaardigheden beschikken om ongeneeslijk zieken adequaat te begeleiden in hun laatste levensfase.
Na 1 oktober kunnen alle opleidingen een start maken met een degelijke introductie van zorgonderwijs over palliatieve zorg. 1 oktober is dus eigenlijk een feestdag!
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account