Snelwerkende fentanylpreparaten zijn middel van eerste keuze bij de behandeling van onvoorspelbare doorbraakpijn bij kanker. Dat is de belangrijkste inhoudelijke wijziging in de onlangs gereviseerde richtlijn ‘Pijn bij Patiënten met Kanker’.
De snelwerkende fentanylpreparaten hebben de voorkeur boven snelwerkend morfine, oxycodon of hydromorfon vanwege hun snellere werking (10-15 minuten versus 30-40 minuten). Dit staat in de herziene richtlijn ‘Diagnostiek en behandeling van pijn bij patiënten met kanker’. Deze richtlijn vervangt zowel de richtlijn ‘Pijn in de palliatieve fase’ op Pallialine (2010) als de richtlijn ‘Diagnostiek en behandeling van pijn bij patiënten met kanker’ (2015). In de herziene richtlijn ligt de nadruk op de multidisciplinaire benadering van pijn. De belangrijkste inhoudelijke aanpassing ten opzichte van de richtlijn uit 2010 is de behandeling van doorbraakpijn, zoals bovenin dit bericht gemeld.
Verschil tussen voorspelbare doorbraakpijn en onvoorspelbare doorbraakpijn
Doorbraakpijn bij kanker treedt vaak op in een gevorderd stadium van de ziekte, maar kan ook in een vroeger stadium voorkomen. Hoewel episodes van doorbraakpijn bij iedere kankersoort kunnen ontstaan, zien we deze pijn volgens experts vaak bij patiënten met botmeta-stasen. Kankersoorten die in de botten metastaseren (bijvoorbeeld mamma- en prostaatcarcinoma) geven om deze reden meer kans op doorbraakpijn. Bij voorspelbare doorbraakpijn weet de patiënt wanneer de pijn optreedt, bijvoorbeeld tijdens het lopen, hoesten of tijdens de wondzorg. Snelwerkende opioïden, de fentanylpreparaten gebruik je bij onvoorspelbare doorbraakpijn, want je wilt immers dat het medicament werkt zodra de pijn opkomt. De mate van voorspelbaarheid van de doorbraakpijn is dus belangrijk voor de keuze van het juiste middel.
Toedieningsvormen fentanyl
De fentanylpreparaten worden toegediend via het slijmvlies van mond of neus en zijn verkrijgbaar in buccale stick, buccale film, sublinguale tablet of neusspray. De toedieningsvorm is afhankelijk van de voorkeur van de patiënt.
Bijwerkingen fentanyl
De mogelijke bijwerkingen van fentanyl zijn niet anders dan die van de langwerkende opioïden. De meeste bijwerkingen treden in het begin van de behandeling op en zijn vaak tijdelijk, zoals sufheid en misselijkheid. ‘De meest voorkomende en langdurige bijwerking is obstipatie’, zegt deskundige Wendy Oldenmenger in dit artikel. ‘Dus patiënten moeten standaard laxantia krijgen, de ene patiënt meer dan de andere. Als verpleegkundige dien je daar goed op te letten. Maar ook of de patiënt voldoende beweegt en vezelrijk eet. Belangrijk is dat je streeft naar het normale ontlastingspatroon.’
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account