Blog Hugo: 'Het belang van de lieve vrede'

De oude vrouw is stervende. De beroerte die ze drie weken geleden kreeg blijkt dusdanig zwaar dat herstel er niet meer in zit. Ze ligt erbij als een uitgetelde bokser. Ogen gesloten, een klamme huid, Cheyne-stokes ademhaling. Je hoopt in dergelijke situaties dat de familie rond haar bed zit en haar slappe, gerimpelde hand vasthoudt. Dat ze haar gezicht deppen met een nat washandje en af en toe aan de verpleging vragen of ze echt geen pijn heeft. Misschien dat ze aan het sterfbed mooie herinneringen met elkaar kunnen delen, een lach en een traan. Acceptatie van de dood kan van een verdrietige gebeurtenis iets heel moois maken. 

Helaas is het tegenovergestelde waar. Moeder mag niet dood van de familie. Moeder moet beter worden. De oudste dochter zit er als een kenau bovenop. Als ze op visite komt, onderwerpt ze ons aan een kruisverhoor. De verpleging, de zaalarts, de fysiotherapeut, iedereen voelt zich geïntimideerd. Niemand doet wat hem het beste lijkt. Ik meet de bloeddruk en bespreek de waarden met de dochter. ‘Dat is hoog toch?’ Ik beaam het, maar diep van binnen interesseert die bloeddruk me niets. Compleet onbelangrijk gezien de situatie. Vervolgens geef ik sondevoeding. Van een afstandje kijk ik naar mezelf. Een hoogbejaarde, stervende vrouw. In een Zweedse band, de handen vastgebonden zodat ze niet bij de sonde kan. En dat heb ik gedaan. Ik zou best even willen douchen, zo vies voel ik me. 

Te lang doorbehandelen
‘Ouderen worden vaak langer behandeld dan nodig en wenselijk is, vaak meer gericht op overleven dan op de kwaliteit van het leven.’ 
Hugo schreef hier al eerder een blog over>>>

Tijdens de visite zit de zaalarts gespannen achter zijn computer. Hij zou het liefst alle medicatie stoppen, maar in plaats daarvan vraagt hij nog een urinekweek aan. Hij is bang dat de familie hem zal aanklagen als hij dergelijke zaken nalaat. Het zou me niets verbazen als hij daar ’s nachts wakker van ligt. De logopediste zucht diep als de arts haar belt. De slikfunctie gaat echt niet herstellen, maar ze begrijpt de situatie en belooft nog een keer langs te komen. 

Er zijn meerdere gesprekken geweest. Nou ja, gesprekken. De arts probeert zo helder mogelijk uit te leggen dat de vrouw stervende is. De dochter negeert die informatie volledig en vraagt naar de bloeddruk, hoe het met de bloedsuiker zit en of haar moeder niet wat vaker uit bed gehaald kan worden. Alsof de arts Chinees praat en de dochter Arabisch. Het gaat compleet langs elkaar heen. 

En zo moddert het door. De oude, stervende vrouw krijgt insuline, antibiotica en sondevoeding, maar eigenlijk behandelen we haar dochter. Het zijn haar emoties die we proberen te kanaliseren met al die medicatie, hopend dat de ontkenningsfase van het rouwproces niet al te lang gaat duren. Bovenal bezweren we middels de behandeling onze eigen angsten. Zolang we doen wat de dochter wil, blijft het overzichtelijk. Wanneer we nee zeggen zou de situatie zomaar kunnen escaleren. Conflict, juridische gedoe, een vervelend stuk in de krant dat de reputatie van het ziekenhuis schaadt. We binden liever een oude, stervende vrouw vast dan dat we de lieve vrede geweld aandoen. 

Moreel beraad
Ethische kwesties aan het bed komen vaak voor, maar hoe kun je deze gestructureerd bespreken in het team? Moreel Beraad is een van de methodes die je daarvoor kunt gebruiken.

Heb jij ook wel eens een dergelijke situatie meegemaakt? Laat een reactie achter onder dit bericht.