Jennifer is aanwezig bij een cliëntgesprek over palliatieve sedatie. De huisarts zegt dat de cliënt dan gaat slapen. Terwijl het om comfort gaat, dat is echt iets anders.
Een kwetsbare situatie van een man alleen. Foto’s aan de muur van een leven waarin genoten werd met familie. Het toont niet de donkere kant van het verliezen van een jong kind, het verlies zo intens dat het alleen met de roes van alcohol te dragen was. Een huwelijk dat daardoor op de klippen liep.
Het verklaart waarom er nu geen vrouw of kinderen bij je zijn. Geen familieleden die je bijstaan. Hoe intens ingewikkeld het onderhouden van contact met een man met een drankprobleem niet is, probeer ik zo oordeelvrij mogelijk te bekijken. Niemand van ons kan een oordeel vellen over het leven van een ander of de conflicten daarin.
Meer weten over omgaan met palliatieve zorg?
Kom dan naar Het Nursing Jaarcongres Palliatieve Zorg op 10 september in Ede. Leer onder andere:
- Wat iemand nodig heeft in deze laatste fase.
- Hoe je naasten het best kan helpen.
- Hoe je om kan gaan met de dood.
Voor meer informatie over het programma en de sprekers, klik hier!
Nu zijn de laatste weken van dit leven aangebroken. Er was een tumor in het strottenhoofd die succesvol verwijderd was. Helaas kwamen de kwaadaardige cellen terug en was de kans op genezing verkeken.
Ik kan mijn gedachten er niet helemaal bijhouden, ik dwaal steeds af naar hoe dit leven geweest moet zijn. Hoe ingewikkeld voor zijn omgeving maar bovenal voor zichzelf. Gelukkig zijn er nog een aantal betrokken vrienden die hem bijstaan.
Hij is in gesprek met de huisarts. Hoewel, een gesprek kun je het niet helemaal noemen. De huisarts spreekt en mijn cliënt schrijft op een schrijfbordje in korte steekwoorden op wat hij wil weten. Dat bordje is te klein voor dit indrukwekkende gesprek. Geschreven woorden, vrij van emotie, passen niet bij dit moment.
We hebben het over morfine en hoe deze werd gestart met een pomp. Dat de klachten toch weer onhoudbaar lijken te worden. En mogelijke sedatie. De huisarts zegt: ‘Dan gaan we je in slaap brengen en zorgen dat je niet meer wakker wordt. Als je wel wakker wordt dan hogen we de pomp op zodat je weer slaapt.’ Ik ben gelijk weer helemaal bij de les.
Want dat is het dus niet. En het gaat nog te vaak mis. Zeker in een situatie waarin communicatie moeizamer verloopt, is het belangrijk dat we allemaal dezelfde informatie geven, dezelfde taal spreken. Sedatie is het verlagen van het bewustzijn zodat de persoon in kwestie comfortabel is. Het draait om comfort.
Iemand die gesedeerd is kan nog steeds bewegen, kan nog steeds de ogen openen of wellicht een paar woorden spreken. Pas als het comfort in het gedrang komt is er reden om de dosis slaapmiddel op te hogen. Als klachten als pijn of benauwdheid weer ervaren worden, dan is dat reden om de pomp op te hogen. Denk ook aan psychisch lijden als angst of paniek.
De juiste uitleg over palliatieve sedatie is zo belangrijk omdat rond het levenseinde de emoties hoog kunnen oplopen. Paniek ligt altijd op de loer.
Zolang er comfort en rust is, zijn momenten waarin er weer contact mogelijk is alleen maar mooi en waardevol. Maar dan moeten de cliënt en diens naasten daar wel op voorbereid zijn.
Jennifer Bergkamp is verpleegkundige in de wijk. Ze maakt zich druk over de bureaucratie in de zorg. Daar schrijft ze voor Nursing over, maar ook over het mooie werk in de wijk. Volg haar op LinkedIn
Beste Jennifer,
Ik vroeg mij oprecht af hoe je het dan benoemd in duidelijke jip en janneke taal zodat het voor iedereen begrijpelijk is. Sedatie is niet voor iedereen begrijpelijk, evenals het bewustzijn verlagen, daarin tegen is slapen dat wel.
Dus hoe vertel je iemand die een zoals je zelf beschrijft een “slaapmiddel” krijgt dat hij niet hiervan gaat slapen. De client in kwestie blijft er ook niet “wakker” bij.
Ik zie graag je reactie tegemoet.