Hugo ziet dat we in de praktijk de patiënt nogal wat uit handen nemen. Maar veel van hen zijn prima in staat om bijvoorbeeld zelf hun controles te doen, thuis en in het ziekenhuis. ‘Belangrijker is nog dat de patiënt regie krijgt over zijn eigen ziekte.’
Laatst had mijn zoon Luther (5) zijn buurmeisje te logeren. Ze is van dezelfde leeftijd, maar een stuk zelfstandiger. Aankleden doet ze zelf. Je hoeft alleen de kleren voor haar klaar te leggen. Ook een boterham smeren of de autogordel vastmaken gaat haar al behoorlijk goed af.
Ik weet precies waar het fout gaat. Ik heb de neiging om dingen van Luther over te nemen. ‘Ik help je wel.’ ‘Ik doe het wel even.’ Op de korte termijn gaat het sneller, maar op de langere termijn draagt het niet bij aan zijn ontwikkeling. Zolang ik hem afhankelijk houd, blijft hij kind. En hij is juist zo trots als hij dingen zelf doet en kan.
Je hoort vaak dat jonge ouders tijdens de opvoeding terugdenken aan hun eigen jeugd. Ik heb dat niet, ik zie vooral parallellen met mijn werk. Als verpleegkundige heb ik helaas de ingebakken neiging van alles van mijn patiënten over te nemen. En diezelfde drang laat ik net iets te vaak los op mijn nageslacht.
Opvallend genoeg is het tegenwoordig mijn primaire taak om patiënten juist zelfstandiger te maken. Ik leer hen van alles. Hoe je energie kunt verdelen over de dag. Maar ook hoe je zelf bloeddruk en saturatie meet.
Sommige chronisch zieke patiënten, met bijvoorbeeld hartfalen of COPD, hebben de regie over hun eigen behandeling inmiddels vrijwel helemaal overgenomen. Ze meten zelf vitale waarden, werken aan hun leefstijl en passen met hulp van een actieplan de medicatie aan als het even minder gaat. Ik zie bij hen dezelfde trots als bij Luther, wanneer het hem eindelijk lukt zelfstandig een probleem op te lossen, zonder hulp van papa of mama.
Nu ik weet hoeveel patiënten zelf kunnen, en wat hen dat oplevert, kijk ik soms met verbazing naar de praktijk in het ziekenhuis. Natuurlijk, qua adl hebben we geleerd zelfstandigheid te stimuleren, maar qua behandeling kunnen we echt nog stappen maken. Veel patiënten zijn bijvoorbeeld prima in staat zelf hun controles te doen. Misschien niet meteen bij opname, maar als het wat beter gaat wel. Dankzij een technische aanpassing kunnen ze de waarden vervolgens zelf toevoegen aan het EPD. Ook qua medicijngebruik kunnen we patiënten in het ziekenhuis zelfstandiger maken als ontslag in zicht komt. Soms doen we dat al, als het om insuline gaat bijvoorbeeld, maar waarom niet bij iedereen?
Op termijn scheelt dat verpleegkundigen veel werk. Maar belangrijker is dat de patiënt regie krijgt over zijn eigen ziekte. Juist in het ziekenhuis kan de basis worden gelegd voor verregaande zelfstandigheid. Dat maakt de kloof met thuis veel minder groot.
Dat mijn buurmeisje al zo zelfstandig is, komt ook doordat ze uit een groot gezin komt. Met 4 broertjes en zusjes zijn de ouders praktisch gedwongen haar snel zelfstandig te maken. Stel dat we de zorgsector zien als een gezin. Hoeveel kinderen zijn er inmiddels? En hoeveel ouders zijn er nog? Maak daarom van de nood een deugd: je patiënt kan echt meer zelf dan je denkt.
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account