Spiritualiteit in de thuiszorg

Het kostte mij ook even moeite voordat ik het snapte. Afgelopen woensdag was er een openbare casuïstiekbespreking van het netwerk Palliatieve Zorg in mijn regio. De bespreking was geheel gewijd aan spirituele en geestelijke zorg.

Palliatieve zorg is gebaseerd op vier pijlers: fysieke zorg, psychologische zorg, sociale zorg en existentiële of spirituele zorg. Waar de fysieke zorg heel concreet kan zijn (denk maar aan pijnbestrijding of ondersteuning bij ADL), wordt het bij spirituele of existentiële zorg een stuk moeilijker.

Een van de sprekers noemde de geestelijke zorg ‘het cement tussen de ZZP-stenen’. Ook hier werd gesteld dat we tegenwoordig producten leveren (of diensten) en dat het juist zo moeilijk is om bij palliatieve zorg te manoeuvreren tussen dat wat geïndiceerd is en dat wat de cliënt nodig heeft.  Een geestelijk verzorger, verwoordde het als volgt: ‘Zorg, puur als product gezien, kan koud zijn, omdat die niet gericht is op wat een mens werkelijk nodig heeft. Zo kan de manier van zorg verlenen kwetsbare mensen extra leed berokkenen, toegevoegd aan het lijden dat er al is: de pijn, de vermoeidheid en de afhankelijkheid die zo totaal is’.
En zo is het maar net!

We schijnen in Europa voorop te lopen in de beschikbaarheid van palliatieve zorgvoorzieningen en de ontwikkeling van dit werkveld. En toch hebben we nog veel te leren op dit gebied als het gaat om de goede inbedding van een van de belangrijkste pijlers van de spirituele en geestelijke zorg. Het is qua inhoud wellicht het meest ongrijpbare van de vier pijlers van de palliatieve zorg, en dat is misschien ook de reden dat er nog te weinig aandacht voor is. Ik ben er intussen van overtuigd dat het op zijn minst even belangrijk is als de andere drie pijlers.

‘Kracht komt uit het zoeken naar de zin van de zinloosheid.‘ Zweverig?! Misschien, maar neem even de tijd om er eens over na te denken. Ik ben erg benieuwd naar jullie mening.