Elk jaar is het weer een heel gepuzzel om het rooster voor de zomermaanden rond te krijgen. Het motto: regel het snel, maak afspraken en regel het vooral eerlijk.
De gekte van afgelopen zomer wil ze nóóit meer meemaken. Natasja Schoonderwoerd, wijkverpleegkundige bij thuiszorgorganisatie Vierstroom (regio Woerden/Zoetermeer), vertelt dat er vorig jaar door een fusie veel collega’s waren vertrokken. Dat kwam nog eens bovenop de normale zomerdrukte, waardoor de vakantieplanning die keer niet rondkwam. ‘We moesten een zwaar beroep doen op zzp’ers. Dat werkte rommelig. Veel van hen hadden bijvoorbeeld moeite om met het elektronisch dossier te werken. Mijn collega’s en ik hebben veel overuren moeten maken. De planner heeft ook veel in de wijk gezeten. Gelukkig was ik zelf al op vakantie geweest.’
Gelijke kansen
Nu de fusieperikelen achter de rug zijn, verwacht Schoonderwoerd voor deze zomer geen problemen voor haar team. ‘We zijn zelfsturend. Elk team maakt bij ons zijn eigen afspraken. Volgens de cao hebben we recht op drie weken aaneensluitend vakantie, maar dat hoeft niet in de zomer te zijn. Meer dan twee weken zit er in juli en augustus meestal niet in, als het even kan met nog een weekend eraan vast. Meestal komen we er samen met een beetje schuiven wel uit. Ook al zijn we zelfsturend, als wijkverpleegkundige probeer ik wel een beetje bij te sturen. Ik houd in de gaten dat ook de minder assertieve teamleden gelijke kansen krijgen. Lukt het dit jaar niet? Dan wel volgend jaar.’
In Vlaanderen is de drukte het ergst in de rusthuizen en de thuiszorg, is de ervaring van Julien Delarbre, voorzitter van de verpleegkundige beroepsorganisatie NVKVV in Antwerpen. ‘In het ziekenhuis is de vakantiekrapte beter te behappen. Daar kun je afdelingen sluiten, activiteiten op een lager pitje zetten en het personeel verdelen. De rusthuispopulatie blijft stabiel.’
https://www.nursing.nl/blog/blog-sandra-vakantietijd-is-bikkelen/
Ouders met kinderen voorrang?
Als hoofdverpleegkundige van een algemeen ziekenhuis en later als verantwoordelijke van Woonzorgcentrum Sint-Bavo in Wilrijk was het voor Delarbre elk jaar weer puzzelen om de planning rond te krijgen. Wie gaat er voor? Zijn dat ouders van schoolgaande kinderen? Of werknemers met oudste rechten? Als leidinggevende gaf hij ouders met kinderen enige prioriteit, maar niet altijd. ‘Ook aantal dienstjaren speelt mee’.
Voor Natasja Schoonderwoerd is het de kunst daarin de balans te vinden. Collega’s zonder kinderen gaan meestal uit eigen beweging vaak buiten de schoolvakanties, is haar ervaring. Maar dat mag geen onwrikbare regel worden. ‘Een van onze jongere collega’s zonder kinderen moest jarenlang de zomer doorwerken. Altijd maar klaarstaan voor anderen vond ze best pittig, vertrouwde ze me toe. Na zoveel jaar wilde ze ook wel eens in de zomer op vakantie. Dat moet dan kunnen, vind ik.’
Zelfsturende teams
Hoe verdeel je de schaarse vakantie-uren? De wet geeft daarover geen uitsluitsel. Volgens Carel van den Berg van beroepsorganisatie NU’91 is het verstandig de ondernemingsraad daarover afspraken te laten maken met de werkgever. Dat kan in een arbeidstijden- of vakantieprocotol. In de thuiszorg en ouderenzorg, waar zo’n protocol zeldzaam is, leidt de vakantieverdeling vaker tot conflicten. Vooral binnen zelfsturende teams, weet Van den Berg. ‘Als je de managementtheorieën moet geloven, staat er in een team altijd iemand op die het leiderschap op zich neemt. In de praktijk is dat vaak degene met de grootste mond die alles regelt. Dat is jammer. Bovendien is de gunfactor binnen een team soms heel beperkt. Wij adviseren altijd als een team er niet uitkomt om het hogerop te zoeken en om hulp te vragen. Ook zelfsturende teams kunnen op een hoger niveau terecht voor dit soort dingen.’
https://www.nursing.nl/blog/blog-evelyn-creatieve-oplossingen-in-de-zomerdrukte/
Minuren
Een ander probleem is dat sommige werkgevers graag schuiven met minuren om wat ruimer in het personeel te zitten in de zomer. ‘Dat is o zo verleidelijk’, zegt Van den Berg. ‘En dat mag ook binnen zekere grenzen. Die grens staat niet in het jaarurensysteem zelf, maar in het vakantie- of arbeidstijdenprotocol dat de ondernemingsraad met de werkgever afspreekt. Als je vindt dat de werkgever daar misbruik van maakt, kun je dat het beste aankaarten bij de ondernemingsraad.’
Arbeidsreglement Vlaanderen
In Vlaanderen heeft elke instelling zijn eigen arbeidsreglement. Doorgaans worden daarin maximaal twee weken in de zomerperiode toegestaan.’ Dat heeft wel eens tot problemen geleid binnen ons woonzorgcentrum’, bekent Julien Delarbre. Dan kwam er een telefoontje na twee weken vanaf een vakantieadres ergens ver weg. ‘Ze was ziek geworden. Tja, hoe controleer je dat?’ Hij had daar ook wel enigszins begrip voor. ‘Meestal gaat het om jonge meisjes, die ingeklemd zitten tussen hun werkgever en hun familie die een vakantie van vier weken heeft gepland.’ Maar, beklemtoont hij, meestal gaat het plannen van de vakantie wél goed.
Vakantie regelen: in het kort
- In de Nederlandse cao’s ziekenhuizen en VVT staat dat de werknemer minstens drie weken aaneengesloten op vakantie mag, maar … dit hoeft niet in de zomerperiode te zijn. In de Vlaamse cao’s is alleen een algemene bepaling opgenomen.
- Voor een nadere invulling van de vakantieplanning kan de ondernemingsraad afspraken laten vastleggen in een vakantieprotocol; in Vlaanderen gebeurt dat in het Arbeidstijdenreglement. Je kunt bijvoorbeeld afspreken voor welke datum vakantie aangevraagd moet worden en bij wie.
- Over voorrangsregels, voor ouders met schoolgaande kinderen bijvoorbeeld, bestaan geen wettelijke of cao-afspraken. Wel kun je daarover in het team of in een protocol afspraken vastleggen, zodat iedereen weet waar zij aan toe is.
- Een werkgever mag een vakantieaanvraag weigeren, maar moet hiervoor wel goede redenen hebben. Een werknemer moet binnen twee weken reageren op een verzoek (maar dat mag ook algemeen zijn: ‘Dank voor je vakantieaanvraag, half januari kom ik erop terug.’)
- Voor sommige collega’s, bijvoorbeeld met familie in verre landen, is nooit eens lang in de zomervakantie weg kunnen, een probleem. Het is verstandig om zo’n lange reis eens in de zoveel jaar toe te staan – voor alle werknemers. Regel dit in het team of vraag de ondernemingsraad.
- Wie het eerst komt, die het eerst maalt. De vakantie op die manier verdelen wordt nergens verboden, maar is dramatisch voor de teamspirit. Sta extra vroege vakantieaanvragen alleen toe voor bijzondere reizen en in goed overleg met de collega’s.
- Probeer in een zelfsturend teams als wijkverpleegkundige in de gaten te houden dat iedereen aan zijn trekken komt. Kom je er als team niet uit? Vraag dan om hulp aan een leidinggevende.
Hoe verloopt het roosteren voor de zomermaanden bij jullie? Deel je vragen over dit onderwerp hieronder, dan leggen wij ze voor aan een deskundige.
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account