Manuela Bresser (54) werkte 32 jaar als verpleegkundige. Ze ontdekte dat ze hoogsensitief is en niet de enige verpleegkundige die daar soms mee worstelt. Ze startte Chat your mind free, een informatie-, advies- en hulplijn (via de chat) voor zorgmedewerkers over hoogsensitiviteit en burn-out.
Komt hoogsensitiviteit veel voor onder verpleegkundigen denk jij, en hoe verklaar je dat?
‘Voor zover ik weet zijn er geen studies gedaan om het percentage hoogsensitiviteit in de zorg te meten. Uit mijn eigen onderzoek bleek dat van de 114 (kinder)verpleegkundigen, ongeveer 41% hoogsensitief dacht te zijn – inclusief twijfelaars zelfs 62%. Dit percentage ligt veel hoger dan het wereldwijde gemiddelde van ongeveer 20%.
Niet vreemd, want in ons vak komen de kwaliteiten van hoogsenstiviteit goed tot hun recht. Daarnaast zoeken hoogsensitieve personen vaak een beroep waar ze van (maatschappelijke) betekenis kunnen zijn en waar ze diepgang ervaren.’
Wat is hoogsensitiviteit ook alweer en wat zijn de risico’s van hoogsensitiviteit als verpleegkundige?
‘Hoogsensitieve personen (HSP’s) hebben een gevoeliger zenuwstelsel en een meer diepgaande en complexere verwerking van prikkels. Het is de grootste groep binnen de neurodiversiteit. Zij hebben door hun eigenschappen vaak veel talenten, maar raken daardoor ook eerder vermoeid, overprikkeld en gestrest.
Verpleegkundige én hoogsensitief zijn kan flink schuren. Enerzijds geeft een baan in de zorg hoogsensitieve personen vaak veel voldoening, ze voelen goed aan wat anderen nodig hebben en zien de kleinste details.
Aan de andere kant brengt het werk ook extra uitdagingen met zich mee. Factoren als (sterke) geuren, prikkels, fel licht, hoge werkdruk, onregelmatige diensten, onvoldoende hersteltijd/slaap, hevige gebeurtenissen en vervelende sfeer of bejegening kunnen hen behoorlijk uit balans brengen.
Hoogsensitieve personen zijn vaak erg perfectionistisch en zelfkritisch, wat kan leiden tot faalangst en stress. Als ze niet beter voor zichzelf (mogen) zorgen en hun grenzen niet goed bewaken, is de kans groot dat ze er vroeg of laat aan onderdoor gaan.’
Jij bent 3 maanden geleden Chat your mind free gestart, een informatie-, advies- en hulplijn voor zorgmedewerkers, gespecialiseerd in hoogsensitiviteit en burnout. Vertel eens?
‘Klopt. Na 32 jaar in de zorg merkte ik dat het werk niet meer aansloot op mijn behoeften en wilde ik mijn (wetenschappelijke) kennis en ervaring over hoogsensitiviteit gebruiken om collega’s te helpen. Contact met iemand die onafhankelijk is, ervaring in het vak heeft en verstand heeft van hoogsensitiviteit en burn-out kan echt opluchting geven. Zelf heb ik dat gemist.
Met de gesprekken hoop ik dat hoogsensitieve verpleegkundigen zichzelf beter leren begrijpen, zichzelf meer accepteren, beter voor zichzelf zorgen, hun weerbaarheid vergroten en ziekte voorkomen.
Daarbij kan het ook gewoon fijn zijn als iemand naar je luistert. Met een vrij hoofd ga je lichter door het leven en slaap je beter, wat ook heel belangrijk is voor je (emotionele) weerbaarheid en draagkracht. Het is ontzettend jammer als verpleegkundigen pas met deze eigenschap leren omgaan als het te laat is.’
Wat wens je hoogsensitieve collega’s toe?
‘Ik wens hen toe dat hoogsensitiviteit binnen de zorg een bekender begrip en gespreksonderwerp wordt, en er hierdoor meer begrip komt bij werkgevers, leidinggevenden en collega’s.
Verder hoop ik dat hoogsensitieve medewerkers beter voor zichzelf gaan zorgen en hun grenzen leren bewaken. Hoogsensitieve verpleegkundigen die goed voor zichzelf zorgen, zijn beter in balans en kunnen hun talenten optimaal inzetten.’
Wat is stap 1 qua zelfzorg wanneer je bij het lezen van dit stukje denkt: dit gaat over mij, ik ben hoogsensitief?
‘Erkenning is 1 ding. Durf tegen jezelf te zeggen: ik ben overprikkeld, ik moet even rust pakken. Even een micropauze nemen in een aparte ruimte of desnoods op de wc. Je kan ook in de (koffie) pauze ervoor kiezen apart te gaan zitten in plaats van in een drukke koffiekamer of restaurant.
Nee, dat is niet ongezellig, maar pure zelfzorg. Gelijkgestemden vinden in het team kan vaak steun geven.’
Chat your mind free is zonder afspraak 5 dagen per week van 9-12 bereikbaar. Je kunt dan kiezen voor een chatduur van 15-20-30 minuten. Ook kun je een afspraak maken voor een ander moment. Kijk voor meer informatie en prijzen op www.chatyourmindfree.nl
Fijn om te lezen dat er steeds meer informatie en bekendheid komt over HSP’ers in de zorg!
Zelf heb ik binnen de werkgroep diversiteit en duurzaamheid van de organisatie en locatie het thema Neurodiversiteit meer bekendheid gegeven.
Mooi dat het zo meer begint te leven!