Er worden fouten gemaakt bij de eerste opvang en behandeling van brandwondenpatiënten buiten de brandwondencentra, melden experts van Brandwondenzorg Nederland. Brandwondverpleegkundige Brigit Muis geeft trainingen aan onder andere verpleegkundigen en benoemt voor Nursing zeven valkuilen.
1. Te kort of te lang koelen: ‘Eigenlijk is tien tot twintig minuten koelen voldoende. Verpleegkundigen kunnen de neiging hebben om een patiënt eenmaal in het ziekenhuis opnieuw de wond te laten koelen, terwijl dit in de thuissituatie bijvoorbeeld al gebeurd is. Eenmaal koelen is voldoende. Informeer hier eerst naar.’
2. Te koud koelen: ‘Als je met koud water koelt, loop je het risico dat je patiënt onderkoeld raakt. We adviseren om met lauw water te koelen, maar houd als verpleegkundige vooral in de gaten wat aangenaam is voor jouw patiënt: vindt hij het nog steeds te koud, dan pas je de temperatuur aan op een niveau dat prettig is voor je patiënt. Bij onderkoeling kan er sprake zijn van minder doorbloeding of vasoconstrictie van de brandwond, die voor verdieping van de wond kan zorgen.’
3. Nadien niet koelen: ‘Als iemand naar het ziekenhuis wordt gebracht met brandwonden die een half uur ervoor zijn opgelopen, dan kun je als verpleegkundige denken dat koelen niet meer nodig is. Dat is een misvatting: koelen kan tot drie uur na de verbranding nog effect hebben op de wond. Als je koelt, dan heeft dit voornamelijk effect op voorkomen van verdieping van de wond, en reduceren van ontstekingsreacties en oedeemvorming. Daarnaast kan het pijnstillend werken voor de patiënt, alhoewel je hiervoor ook medicatie geeft.’
4. Het protocol niet volgen: ‘Brandwonden kunnen er erg indrukwekkend uitzien. Daardoor kun je als verpleegkundige de neiging hebben om eerst hier aandacht aan te besteden, en dan pas aan andere zaken. Maar hoe heftig de wond er ook uitziet, blijf je houden aan het protocol: de ABC methode moet nog steeds stapsgewijs afgegaan worden. Treat first, what kills first. Dus je concentreert je eerst op de A van Ademweg. Als je de stappen niet op de juiste volgorde doet, kan dit ernstige gevolgen hebben voor de patiënt. Bijvoorbeeld als iemand uit een brandend huis vluchtte, en op de trap zijn nek heeft gebroken. Dan moet je eerst de nekwervel stabiliseren en je niet als eerste focussen op de brandwond.
5. Verkeerd inschatten van de brandwond: ‘Voor de duidelijkheid: dit ís gewoon ontzettend lastig. Vooral omdat verpleegkundigen dit wel in theorie leren, maar in de praktijk weinig kunnen oefenen omdat het zo weinig aan de orde komt. Bij het inschatten van het totaal verbrande lichaamsoppervlak zijn er een aantal valkuilen voor verpleegkundigen’:
Handmethodiek: ‘De oppervlakte van de hand wordt gerekend als één procent van het totale lichaamsoppervlak. Het gaat hierbij om een open hand –als een stopteken dus geen vuist- met de vingers gesloten. De vingers van de patiënt tellen ook mee: het gaat om de héle hand. En het gaat ook om de hand van de patiënt, niet jouw hand. Verpleegkundigen kunnen denken dat een paar procent verschil niets uitmaakt, maar dat is niet zo: het kan grote gevolgen hebben voor de behandeling als er een paar procent te veel of te weinig wordt berekend.’
Regel van 9 methodiek: ‘Bij volwassenen wordt het hoofd als negen procent van het lichaam gezien. Bij kinderen is het percentage van het hoofd afhankelijk van de leeftijd, zo is het hoofd van een 1-jarige achttien procent van het lichaam. Bij kinderen dient de leeftijdsspecifieke regel van 9 gebruikt te worden.’
Roodheid: ‘We merken dat erytheem vaak wordt meegerekend bij het inschatten van de grootte van de brandwond. Terwijl: rode huid die verder niet is aangedaan door bijvoorbeeld blaren, telt níet mee bij de inschatting van de wond.
6. Brandwond behandelen als patiënt wordt doorgestuurd naar een brandwondencentrum: ‘Je hoeft als verpleegkundige de brandwond alléén te behandelen als de patiënt in jouw ziekenhuis blijft. Wanneer de patiënt wordt doorgestuurd naar een brandwondencentrum, hoef je de wond alleen af te dekken. Doe dit met gaas dat niet aan de wond plakt. Soms komen er mensen binnen bij het brandwondencentrum bij wie de brandwonden ingezalfd zijn. Maar hierdoor kan er moeilijker een inschatting van de wond gemaakt worden. Doe dit dus niet wanneer de patiënt wordt doorgestuurd.’
7. Te veel of te weinig vochtresuscitatie toedienen: ‘Vocht toedienen is ongelofelijk belangrijk. Maar wanneer je te veel vocht toedient, kan dit zorgen voor oedeemvorming en een minder goede wondgenezing. Terwijl te weinig vocht zorgt voor een tekort aan circulerend volume en uiteindelijk kan zorgen dat de nieren ermee stoppen. Voldoende vocht toedienen hangt samen met het inschatten van de wond. Houd hierbij rekening met hoeveel uur geleden de verbranding heeft plaatsgevonden. Want dat heeft invloed op hoeveel vocht je moet toedienen.’
Lees ook:
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account