7 lezersvragen over de boostervaccinatie voor zorgpersoneel

2 Waarom krijgen specifiek zorgmedewerkers de booster aangeboden?

‘Zorgmedewerkers werken in de frontlinie en hebben daardoor een hogere kans met het virus in aanraking te komen. Daarnaast kunnen de gevolgen van een besmetting groter zijn in de zorg: ondanks beschermende middelen en maatregelen kunnen zorgverleners kwetsbare patiënten en cliënten besmetten. Tot slot betekent een besmetting dat een zorgmedewerker in quarantaine moet in een tijd dat de werkdruk toch al enorm hoog is. Je neemt de booster dus vooral om patiënten en cliënten te beschermen en om de continuïteit van zorg zo goed mogelijk te waarborgen.’

3 Vanaf wanneer en hoe lang heeft zo’n booster effect? Als ik nu een booster neem, moet ik dan over een half jaar wéér een prik?

‘De booster is effectief na 1 tot 2 weken. Over het algemeen werkt het bij vaccinaties zo dat naarmate je immuunsysteem vaker wordt blootgesteld aan een virus, je afweer tegen dat virus langer stabiel blijft. Er is geen reden om aan te nemen dat dit bij de coronavaccins anders zou zijn. Het is dus goed denkbaar dat een booster langer effect zal hebben dan de basisvaccinatie alleen. Wel is het zo dat er nieuwe varianten van het virus kunnen ontstaan die de effectiviteit beïnvloeden, dit is moeilijk te voorspellen.’

4 Is het nuttig de booster te nemen als ik zelf covid-19 heb gehad?

‘Een besmetting met covid-19 is een soort natuurlijke booster voor je afweersysteem. Maar ook hierbij geldt dat de bescherming na verloop van tijd afneemt. Het hangt er dus vanaf hoe lang geleden je covid-19 had. Ben je net besmet geweest, dan heeft een booster nu weinig zin en kun je die beter uitstellen tot een half jaar na je besmetting. Maar bij een besmetting langer dan 6 maanden geleden heeft de booster zeker toegevoegde waarde.’

5 Waarom wordt niet eerst een titer bepaald zoals we dat kennen bij hepatitis B?

‘In theorie zou dat kunnen, maar in de praktijk zitten daar nogal wat haken en ogen aan. Er is op dit moment nog onvoldoende werk verricht om alle verschillende antistoftesten die gebruikt worden te standaardiseren en een uniforme uitslag mee te geven. Er is ook geen overeenstemming over wat de juiste afkapwaarde is.

Daarnaast is een titer een momentopname, die geïnterpreteerd moet worden in een bredere context. Je hebt bijvoorbeeld extra gegevens nodig over welk vaccin iemand heeft gehad en of er sprake is van een doorgemaakte covid-19.

Bij covid-19 blijkt verder dat de titer relatief snel kan veranderen, sneller dan bij bijvoorbeeld hepatitis B. Dat heeft er onder andere mee te maken dat titers bij luchtweginfecties vaak minder stabiel zijn.

Tot slot zou het een enorm ingrijpende operatie zijn om bij iedereen bloed te prikken en een titer te bepalen. Dit alles maakt het op dit moment nog niet mogelijk om voorafgaand aan vaccinatie een titer te bepalen. In de toekomst misschien wel, maar in eerste instantie dan vooral voor kwetsbare patiënten.’

6 Zijn de verschillende basisvaccins en de booster veilig te combineren?

‘Hier is uitgebreid onderzoek naar gedaan en het antwoord is ja. De verschillende vaccins kunnen veilig gecombineerd worden, dit geeft geen andere of extra bijwerkingen. Het is zelfs zo dat het combineren van vaccins juist tot extra bescherming kan leiden, omdat de verschillende vaccins het afweersysteem elk op een andere manier “aanzetten”.’

7 Hoe zit het met bijwerkingen, contra-indicaties en risico’s van de booster?

‘De booster die momenteel aan zorgmedewerkers wordt aangeboden is qua samenstelling en dosering gelijk aan het Pfizer-vaccin dat ook voor de basisvaccinaties is gebruikt. De risico’s, bijwerkingen en contra-indicaties zijn hetzelfde als bij het basisvaccin.’

Met dank aan Ron Fouchier, hoogleraar moleculaire virologie aan het Erasmus MC in Rotterdam, voor het nalezen van dit artikel.