3 vragen over de nieuwe ambulance-opleiding

De nieuwe opleiding tot ambulanceverpleegkundige voor verpleegkundigen zonder specialistische vooropleiding: goed idee of reden voor bezorgdheid? ‘De opleiding is echt nodig vanwege het grote tekort aan ambulanceverpleegkundigen.’

Het bericht dat in september een ambulanceopleiding start voor verpleegkundigen zonder specialistische vooropleiding leverde ruim 2000 reacties op van verpleegkundigen op de Facebook-pagina van Nursing. Een deel was enthousiast, een andere groep reageerde bezorgd: missen de studenten die deze opleiding gaan doen straks niet broodnodige kennis en ervaring om goede ambulancezorg te kunnen bieden? Albert van Eldik, hoofd opleidingen van de Academie voor Ambulancezorg, gaat in op de vragen van verpleegkundigen.

1 Waarom deze ambulance-opleiding?

‘De belangrijkste aanleiding om deze opleiding te starten is het tekort aan ambulanceverpleegkundigen. Het Capaciteitsorgaan heeft berekend dat er jaarlijks 310 nieuwe ambulanceverpleegkundigen nodig zijn, terwijl er in 2017 maar 169 ambulanceverpleegkundigen instroomden. Een andere reden is dat ziekenhuizen nu te maken hebben met een leegloop aan verpleegkundigen die al weten dat ze op de ambulance willen werken, maar eerst een specialistische vooropleiding moeten doen. Deze verpleegkundigen doen bijvoorbeeld een jaar SEH en gaan dan weer weg, waardoor het ziekenhuis niet voor de lange termijn kan plannen.’

2 Wat kunnen geïnteresseerde verpleegkundigen verwachten?

‘De opleiding duurt 18 maanden, is CZO-gecertificeerd en ingeschaald op NLQF-6 niveau. De eerste 12 weken zijn een introductie op het vak van ambulanceverpleegkundige: studenten krijgen onder andere een basismodule Acute Intensieve Zorg en leren zorg te dragen voor een stabiele patiënt. De tweede periode duurt 36 weken waarin studenten meer specifieke kennis en vaardigheden aanleren: Hoe herken je een hartinfarct en welke behandeling kun je starten? Hoe immobiliseer je een botbreuk? In deze periode lopen de studenten ook verplichte stages: 200 uur op de SEH/HAP en 108 uur op de IC/CCU. Ook lopen ze verplicht stage op anesthesie, acute psychiatrie en op de meldkamer. Bovendien draaien ze mee in de ambulancezorg voor kinderen en krijgen ze training van de brandweer. In de laatste periode werken studenten onder begeleiding van ervaren ambulanceverpleegkundigen. Ze worden ook getraind in mentale weerbaarheid.’

3 Hoe waarborgen jullie de kwaliteit van de afgestudeerde studenten, die dus geen specialistische vooropleiding hebben gedaan?

‘De opleiding duurt met 18 maanden een stuk langer dan de huidige opleiding (7 maanden), en ook de verplichte stages zijn nieuw. De eisen om zelfstandig ambulancezorg te kunnen bieden zijn strikt. Afgesproken is bijvoorbeeld dat de ambulanceverpleegkundige in opleiding de verpleegkundige zorg uitvoert bij ten minste 8 patiënten bij wie de circulatie bedreigd is ten gevolge van syncope, of verminderd bewustzijn veroorzaakt door verminderde cerebrale perfusie. We gaan met praktijkbegeleiders en onderwijskundigen onderzoeken of de eerste studenten voldoende kennis en vaardigheden krijgen voor dit prachtige vak. Zo niet, dan kunnen we de opleiding aanpassen.’