Wondconsulent Tier Braams* geeft een opfrislesje over zinkproducten bij smetten: welke gebruik je beter wel of niet?
Het is juli en de temperaturen lopen op. Mevrouw Pietersen, in zorg voor een moeilijk genezend ulcus aan het rechteronderbeen, vindt die warmte maar niks. Ook meldt ze bij de wijkverpleging dat ze met dat broeierige weer last heeft van pijn en jeuk onder haar borsten. Smetten, waarschijnlijk.
Begin augustus wordt mijn advies ingeroepen door het wijkteam, omdat de smetplekken van mevrouw niet genezen en haar veel ongemak bezorgen. Ik ga na wat er tot nu toe geprobeerd is en zie een grote pot sudocrem en heel veel tubes met allerlei soorten zalven en crèmes. Al deze producten lijken niet afdoende te helpen. Wat is er aan de hand?
Een situatie zoals die van mevrouw Pietersen zie ik wel vaker. Nu de zomer eraan komt, neemt het aantal cliënten met smetten (intertrigo) vaak weer toe.
Wat ik vooral zie is een hele batterij aan zalven en smeerseltjes die cliënten, mantelzorgers en de verpleging gebruiken om smetplekken te behandelen, soms door elkaar heen. Daarbij zijn de zinkproducten wel favoriet. Op zich logisch, want zink is een stof die zorgt voor het indrogen van een verweekte huid/letsel.
Deze blog is de laatste in de serie Expertblogs Wondzorg. Lees ook de voorgaande edities, geschreven door verschillende wondzorgexperts:
‘Is removerspray luxe of noodzaak bij stomapatiënten’
‘Dit is ons protocol, u moet dit volhouden anders geneest de wond niet’
Hoe zinvol is dit veel gegeven wondzorgadvies?
‘Toch wel blij met het ongewenste gedrag van mijn cliënt’
Zwachtelen en compressietherapie, hoe zit het ook alweer?
‘Peuter, pulk en poets!’
Zo doe je een anamnese via ALTIS
‘Een klacht is een gratis advies’
Maar: niet alle zinkproducten zijn even effectief. Hoe meer zink erin zit, hoe beter het zijn werk doet. En het percentage zink in de verschillende producten loopt sterk uiteen. Zinkoxide smeersel (zinkolie) bevat 60% zink, zinkzalf maar 10%. Het populaire Sudocrem bevat ook maar iets meer dan 15%. Het zal niet verbazen dat de richtlijn Smetten adviseert om zinkoxide smeersel te gebruiken.
Wel is het heel belangrijk om zinkoxide smeersel héél dun te smeren. Leer jezelf aan om het op de huid aan te brengen en dan eigenlijk weer weg te vegen. De witte waas die je dan overhoudt is meer dan genoeg.
Veel verpleegkundigen en verzorgenden gebruiken de verschillende (minder effectieve) zinkproducten omdat ze dat al jaren doen, dus uit gewoonte, omdat ze het lekker vinden smeren of omdat het zo is voorgeschreven.
Vanuit de richtlijn Smetten zijn al jaren twee duidelijke praktijkkaarten beschikbaar, één voor preventie en één voor behandeling. Helaas worden die in de praktijk nog weinig gebruikt. In 2018 bleek zelfs dat 2 op de 3 verpleegkundigen en verzorgenden de richtlijn Smetten helemaal niet kennen. Een gemiste kans!
Ik adviseer het wijkteam dat bij mevrouw Pietersen komt om de adviezen van de richtlijn op te volgen. Nu mevrouw Pietersen met heel dun zinkoxide smeersel wordt behandeld én ze een elastische beha draagt om het huid-op-huid contact te voorkomen, gaat het een stuk beter met haar en zijn de smetplekken verdwenen.
* Tier Braams is wondconsulent bij Axioncontinu in Utrecht
Geef je reactie
Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account