• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de voettekst
Menu
Zoeken
Inloggen

Nursing.nl | Nieuws, blogs en meer | Nursing voor verpleegkundigenNursing.nl | Nieuws, blogs en meer | Nursing voor verpleegkundigen

Waarmee maken wij jou steeds beter?

  • Praktijk
  • Werk
  • Challenge
  • Congressen
  • Abonneren
  • Nursing
    • Home
    • Praktijk
    • Werk
    • Challenge
    • Congressen
  • Service
    • Veelgestelde vragen
    • Contact
    • Abonneren
    • Adverteren
    • Inloggen
    • Wat is de Nursing Challenge?
    • Mijn profiel
  • Meer Nursing
    • Nieuwsbrieven
    • Shop
    • Nursing.be
  • Vacaturebank
    • Vacatures
    • Vacature plaatsen

Nieuws Nieuws

Onderzoek: protocol high-risk medicatie slecht nageleefd

Gepubliceerd op: 19 januari 2018
Dit bericht is ouder dan 5 jaar

Het protocol voor het toedienen van high-risk medicatie wordt door een op de vijf verpleegkundigen volledig uitgevoerd, zo blijkt uit onderzoek dat verplegingswetenschapper Bernadette Schutijser van VUmc deze maand publiceerde in BMJ Open.

Wat heb je onderzocht?

‘Ik heb de naleving onderzocht van de VMS Richtlijn ‘High Risk Medicatie: klaarmaken en toedienen van parenteralia’. Ik heb me gefocust op de toediening ervan. Dit onderzoek is al eens eerder uitgevoerd in 2011/2012. Het percentage verpleegkundigen dat helemaal handelde volgens het protocol lag destijds op 19%. Dit onderzoek was een herhaling daarvan, in grotendeels dezelfde ziekenhuizen.’

Uit de Centrale Medicatiefouten Registratie (CMR) blijkt dat de meeste medicatiefouten optreden bij parenterale geneesmiddelen. Dit zijn alle geneesmiddelen die worden geïnjecteerd. Bijna de helft van de geregistreerde fouten vindt plaats tijdens het toedienproces. Ook worden er regelmatig voorschrijffouten gemeld. Ga naar de VMS Richtlijn High Risk Medicatie: klaarmaken en toedienen van parenteralia. 

En: is de naleving verbeterd?

‘Nee. De volledige opvolging van het protocol is nauwelijks verbeterd ten opzichte van het vorige onderzoek. Het percentage verpleegkundigen dat het protocol volledig naleeft is nu 22%. Wat wel belangrijk is om te vermelden is dat dit percentage slaat op de verpleegkundigen die álle negen deelstappen correct hebben uitgevoerd. Het zijn met name twee handelingen die nog verbeterd moeten worden: handhygiëne (dit doet 63,2% van de verpleegkundigen) en de dubbelcheck (47,3%). Het identificeren van de patiënt gaat ook nog niet altijd goed (80,1%), maar is wel verbeterd ten opzichte van het vorige onderzoek.’

De dubbelcheck is een hardnekkig probleem: hoe verklaar je dat?

‘Waar het in ieder geval niet aan ligt, is de houding van de verpleegkundigen. Uit de literatuur weten we dat zij voorkeur geven aan de dubbelcheck. De handeling van de dubbelcheck bestond uit vier sub-handelingen: controle op juiste patiënt, juiste medicatie, juiste toedienweg en juiste toediensnelheid. Die eerste twee werden het vaakst uitgevoerd, waarschijnlijk, omdat we daar inmiddels informatietechnologie voor hebben, met name de barcodescanner. Voor de laatste twee is de aanwezigheid van een tweede verpleegkundige nodig en dan spelen werkdruk en capaciteit een rol.’

Lees ook hoe het VUmc werkt met aandachtsfunctionarissen medicatie

Hoe controleerden jullie de naleving?

‘In zestien Nederlandse ziekenhuizen hebben we drie afdelingen geselecteerd: interne geneeskunde, chirurgie en IC. Daar hebben we verpleegkundigen geobserveerd tijdens het toedienen van IV medicatie. We hadden een vaste observatielijst. De negen belangrijkste en meetbare handelingen werden geobserveerd.’

Deden verpleegkundigen niet beter hun best, omdat jullie toekeken?

‘De verpleegkundigen wisten inderdaad dat ze geobserveerd werden en ook waarvoor. Je verwacht dat ze dan extra nauwkeurig te werk gaan. Dit heet het Hawthorne effect. Maar dan nog kwamen deze resultaten er dus uit.’

Hebben jullie ook gekeken naar methoden om het toedieningsproces te verbeteren?

‘We hebben gekeken welke maatregelen ziekenhuizen hebben opgenomen. Voor de dubbelcheck zijn de meest genomen maatregelen een buddy-systeem en het verschuiven van de tijd waarop de dubbelcheck gedaan wordt naar een ander moment tijdens de dienst.’

Mogen we concluderen dat de maatregelen niet hebben geholpen?

‘Nee, want we hebben de implementatie van deze maatregelen niet gemeten, daarvoor zou extra onderzoek gedaan moeten worden. Wel weten we uit ander onderzoek dat vooral training helpt en automatisering. Idealiter verloopt het proces van de dubbelcheck straks helemaal geautomatiseerd.’

En handhygiëne?

‘Naleving hiervan is gelijk gebleven met het vorige onderzoek. Mogelijk is er te weinig aandacht besteed aan handhygiëne tijdens het toedienen van high-risk medicatie. Tegelijkertijd blijft het gebrek aan handhygiëne een moeilijk te bestrijden probleem. Veel interventies hebben een tijdelijk effect.’

Wat is je advies?

‘Dat de naleving van het protocol niet hoog is, komt vooral door drie handelingen. Ziekenhuizen moeten zich de komende tijd vooral richten op die handelingen. Ik geef verder aan in het onderzoek dat het misschien nodig is om de richtlijn ook eens kritisch te bekijken, nu uit twee evaluatie studies blijkt dat de naleving niet hoog is.’

Nurse compliance with a protocol for safe injectable medication administration: comparison of two multicentre observational studies. Bernadette Schutijser, et al. BMJ Open, 5 januari 2018

Van deze studie is bij het Nivel een Nederlandstalig rapport verschenen. In dit rapport staan ook evaluaties van andere VMS-thema’s.

Gepubliceerd op: 19 januari 2018
Door: Annet Maseland

Thema:

Nieuws

Tags:

Medicatie

Lees Interacties

Geef je reactie Reactie annuleren

Om te kunnen reageren moet je inlogd zijn. Inloggen Ik heb nog geen account


Nieuws

icon-Medicatie

Medicatie

‘Wees alert op gebitsschade na inhalatiemedicatie’

icon-Longziekten

Longziekten

Hittegolf: aandachtspunten medicatie bij hitte

icon-Medicatie

Medicatie

Pijncasus: ‘Ik wil geen morfinepomp. Mijn moeder had die ook en zij ging dood’

icon-Longziekten

Longziekten

6 vragen over de digitale voorzetkamer bij COPD

icon-Medicatie

Medicatie

‘Jij ziet de dagelijkse effecten van medicatiegebruik’

Bekijk meer

Newsletter

Altijd op de hoogte van het laatste nieuws en vakinhoudelijke artikelen?

Schrijf je dan in voor een van onze nieuwsbrieven.

Aanmelden

Footer

Meer nursing

Abonneren

Gratis proefabonnement

Shop

Contact

Volg ons op

Adverteren

Personeeladvertentie

Adverteren & partnerships

Nursing Vlaanderen

Ga naar Nursing.be

© Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Nature

  • Privacy Statement
  • Disclaimer
  • Voorwaarden
  • Cookie voorkeuren