Zeggenschap is complex. Het gaat om de mogelijkheid hebben om een beslissing te nemen over de bedrijfsvoering binnen een bedrijf, maar ook krijgen. En daar loopt het wat Jennifer betreft scheef.
In de nieuwe Wet Zeggenschap1 staat beschreven dat een zorgorganisatie kan kiezen voor een VAR of een andere vorm van zeggenschap om de vakinhoud bij het beleid te verdedigen. Het kan, het hoeft dus niet.
Zeggenschap is een complex iets. Het gaat om de mogelijkheid hebben om een beslissing te nemen over de bedrijfsvoering binnen een bedrijf, maar ook krijgen. En daar loopt het wat mij betreft scheef.
De bedrijfsvoering is vaak het probleem niet, en het beleid wordt opgelegd vanuit overheid of verzekering. Als organisatie mag je hooguit bepalen hoe je dat binnen bepaalde krappe kaders invoert. Echte zeggenschap voor verpleegkundigen is wat mij betreft dus mee mogen beslissen over beleid op overheidsniveau. Het is ons vak en er is duidelijk dat er vakinhoudelijk nogal eens wat kennis ontbreekt bij overheidsbeslissingen.
Maar zolang er een wet nodig is die voor ons verpleegkundigen bepaalt dat wij onbereikbaar mogen zijn in onze vrije tijd2 zijn de beleidsmakers helemaal niet toe aan echte zeggenschap van verpleegkundigen.
Daarvoor zullen we eerst de basis op orde moeten hebben. Tot die tijd bestaat er een soort pseudo-zeggenschap: leuk als het uitkomt, maar als het er echt toe doet wordt het van tafel geveegd.
Die basis heeft ook betrekking op onszelf. Durven wij die plek aan de beleidstafel op te eisen? Zijn wij grootmoedig genoeg om een collega die plek te gunnen?
Als we zeggenschap werkelijk belangrijk vinden, dan is er aan 2 kanten werk aan de winkel. Wij als zorgverleners zullen die krabbenmand, die Barbara in een eerdere column zo goed omschreefd3, een goede schop moeten geven. Niet langer wachten op een uitnodiging, maar zelf actief zorgen dat de juiste verpleegkundigen aan tafel komen.
Jaarcongres Verpleegkundig Leiderschap
Inzicht in jouw invloed
Wil je jouw zeggenschap versterken en een grotere impact hebben? Dan is dit congres echt iets voor jou.
dinsdag 14 november 2023 – De ReeHorst Ede
De beleidsmakers, ik gooi ze maar even op een hoop, moeten ruimte maken voor zeggenschap, ook als het hen niet uitkomt. Om te laten zien dat het ze om de zorg gaat en een basis van vertrouwen te creëren waarop we met elkaar verder kunnen.
Helaas viel het kabinet net op een moment waarop we lekker op gang waren. Een mooie taak voor het volgende kabinet; geef ons die plek aan tafel en durf open te staan voor werkelijk meebeslissen, ook als dat kritiek op het beleid betekent.
Aan het huidige kabinet; dank voor het door de (covid-)storm trekken van ons land. Mark Rutte, ik was het niet altijd met u eens, maar u deed het toch maar wel. Aan mijn collega’s: laten we deze pauze gebruiken om ons te hergroeperen en daarna als 1 persoon op te staan.
Jennifer Bergkamp is verpleegkundige in de wijk. Ze maakt zich druk over de bureaucratie in de zorg. Daar schrijft ze voor Nursing over, maar ook over het mooie werk in de wijk. Volg haar op LinkedIn
Noot
1 Officieel meer zeggenschap in de zorg, wat verandert er? Nursing.nl, 1 juli 2023
2 Onbereikbaar mogen zijn in de cao? Nursing.nl, 27 september 2019
3 Blog Barbara: ‘Terug in de mand jij, met je kwaliteitsproject’
Ooit de 1e Verpleegkundige Staf (VS) mede opgericht , 1974 in het Elizabeth Gasthuis in Haarlem. Gelijkwaardig aan de Medische Staf , invloed op het beleid, aan tafel bij de Raad van Beatuur.
Op een presenteerblaadje van de visionaire medisch directeur , dr van Mansvelt.
Dat moesten we wel leren, met een vliegende start: statuten maken, thema-avonden , wat zijn agendapunten, invloed van de ( inservice) opleiding , positie van de coord. hoofden… alle hens aan dek.
Door omstandigheden ben ik na 3 jaar vertrokken uit het EG en voor zover ik weet is door de regionale veranderingen de VS na een aantal jaren verdwenen.
Mogelijk is in het Spaarne Gasthuis het huidige VS Convent , daar toch een voortzetting van. De moeite waard dat na te gaan!
Nu borrelt dit, na zoveel jaren weer op.
Vanuit deze ervaring is mijn idee over de positie van belang. een VAR heeft een adviserende positie. Dat is te zwak! Daarom zie ik dat niet graag in de V&VN publicatie over de wet aanbevolen.
Een kenmerk van de verpl. sector is dat deze zo breed en divers is, leiderschap geen wezenlijk onderdeel is van de basis scholing, verworven moet worden in de carrière, iets anders dan een functie.
M.i. begint leiderschap in jezelf en kun je dat als student al , en steeds verder , tonen ergens voor gaan staan, initiatief nemen , weerwerk geven, oefenen en je stem laten horen. Opleiden is daarom zo’n kunst om in de hectiek van alle dag dat plaats te laten vinden, liefst patiënt-gericht
Wat is belangrijk voor patiënt en naasten in diens leven?
De vraag is: hoe ontwikkel je leiderschapskwaliteiten, om deze te kunnen inzetten op organisatie niveau?
Een Wet is daar niet toereikend voor. Ook een universitaire studie niet.
In deze tijd staat de zorg voor de grote opgave om naar meer gedeeld leiderschap te gaan , maar de bestaande hiërarchie , financiële aspecten, controle en wat als wetenschap te boek staat, zal zich niet gauw gewonnen geven.
Bedenk: verleg een steen in de rivier…
Daag elkaar uit binnen de eigen sector.
Doe dat van harte , maar ook goed doordacht.
Het zal lonen.
Wat kan helpen:
Als mens hebben we een lichaam, een psychisch en een sociaal leven en de eigen waarden, het zingeven aan….
VERPLEGEN IS hiervan af te leiden: in de kern is het
– verzorgen/ behandeling,
( fysiek)
– begeleiden ( mentaal-psychische , beleving)
– bemiddelen ( het sociale aspect; samenwerking met….)
– inschatten wat iemand in de gegeven situatie ‘zinnig’ vindt.
Als dat geen spil-functie is…..