5 dingen die verpleegkundigen over PICS moeten weten

1. PICS is een verzameling symptomen: ‘PICS is geen keiharde diagnose, maar een verzameling symptomen die optreden tijdens opname op de intensive care in het ziekenhuis. Deze symptomen kunnen motorisch van aard zijn, waarbij spierzwakte en een verminderde conditie op de voorgrond staan. Daarnaast zijn er ook psychische symptomen: gestresst of juist heel apatisch zijn, flashbacks, hyperarrousal, angst- en depressieklachten, die uiteindelijk kunnen duiden op een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Ook de gevolgen voor het cognitief functioneren, zoals geheugenverlies en concentratieproblemen worden vaak niet herkend als onderdeel van PICS.’

2. Elke IC patiënt kan PICS krijgen: ‘Het is belangrijk om als verpleegkundige te weten dat PICS een ziekte is die de patiënt bovenop een andere ziekte krijgt. Elke patiënt kan het krijgen, ongeacht de medische diagnose die aan de IC opname  ten grondslag ligt. Ongeveer de helft van de patiënten die langer dan twee dagen op de ic liggen hebben symptomen van PICS.’

3. Er zijn oorzaken die de kans op PICS vergroten: ‘In principe kan elke patiënt die langer dan twee dagen op de ic ligt PICS krijgen. Maar er zijn zaken die de ernst van de PICS kunnen vergroten: het doormaken van sepsis, multi orgaanfalen en delier, de duur van de ic-opname, en de leeftijd van de patiënt.’

4. PICS heeft een enorme impact op het leven van de patiënt: ‘Als PICS niet gesignaleerd wordt op de verpleegafdeling waar de patiënt na de IC op verpleegd wordt, kan er ook geen hulp ingezet worden in de vorm van bijvoorbeeld revalidatie. De helft van de mensen met PICS is een jaar na de ziekenhuisopname nog niet volledig aan het werk. Daarom is het van essentieel belang dat alle verpleegkundigen op de hoogte zijn van PICS en de symptomen. Observeer de patiënt goed en vraag of hij/zij goed slaapt of nachtmerries heeft. Vraag ook naar of hij/zij flashbacks heeft over de opname op de intensive care. Heb je het vermoeden dat je patiënt PICS heeft? Geef dit dan door aan de behandelend arts.’

5. Ook familieleden van de patiënt kunnen PICS hebben: ‘Familieleden en andere naasten van de patiënten hebben vaak ook veel te verduren gehad qua angst. Ze bevinden zich in een bizarre omgeving, en zijn bezorgd of hun naaste de ic wel overleefd. Hierdoor kunnen zij net als de patiënt last krijgen van angst-, depressie- en PTSS klachten. Wees als verpleegkundige ook daar alert op.’